Hızlı-Bozuk Konuşmanın Kuramsal Temelleri ve Tanımına Genel Bakış

Abstract

Hızlı-bozuk konuşma (HBK), uluslararası alan yazında olduğu gibi, ülkemizde de dil ve konuşma terapisi alanında en az çalışılan konulardan biri olarak bilinmektedir. Tanımında yaşanan güçlükler nedeniyle kimi zaman görmezden gelinebilmektedir. Bu makalede amaç, HBK'nin kuramsal temelleri ve dinamik tanımı hakkında alanyazın çerçevesi kapsamında bilgi vermek, alanda çalışan uzmanların konu ile ilgili bilgi ve farkındalıklarını arttırarak yararlanacakları bir kaynak sunmaktır.Yöntem: Geleneksel derleme yöntemi ile tasarlanan bu çalışmada, HBK'nin kuramsal temelleri ve alanyazında en çok kabul gören tanımı bünyesindeki çalışmalar taranmıştır. HBK'nin biyolojik öğelerini ve dil tabanlı altyapısını açıklayan yaklaşımlara değinilmiş, dinamik tanımı ve bu tanım kapsamındaki semptomları ele alınmıştır. Ayrıca metinde DKT'lerin yararlanabileceği önerilere yer verilmiştir.Sonuç ve Öneriler: Hızlı-bozuk konuşmanın nörolojik kanıtlarının yanı sıra varsayımsal olarak dilsel öğeleri de içeren bir etiyolojiye sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca konuşmanın gözlenebilir davranışlarına odaklanan dinamik tanımı çerçevesinde yüksek ve/ya düzensiz konuşma hızı, aşırı normal akıcısızlıklar, aşırı hece çökmesi ve anormal durak, vurgu ve ritim semptomları dikkat çekmektedir. Hızlı-bozuk konuşmanın, üretimin dilbilgisel ve motor biçiminde meydana gelen ve anlaşılırlığı olumsuz etkileyen bir akıcılık bozukluğu olduğu sonucuna varılabilir. DKT'lerin HBK'yi değerlendirme kapsamında dinamik tanımdan yararlanmaları, bunun yanı sıra dilsel parçalarını da göz önünde bulundurmaları önerilir.