Μεγάλος αριθμός επιδημιολογικών μελετών αναδεικνύουν αύξηση της συχνότητας εμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η ανάπτυξη του καρκίνου είναι το αποτέλεσμα επίδρασης περιβαλλοντικών παραγόντων, γενετικών αλλαγών σε γονίδια τα οποία ελέγχουν την ανάπτυξη και τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, αλλά και διαταραχών της ανοσιακής επιτήρησης και απάντησης.Σκοπός της μελέτης είναι να διερευνηθεί η έκφραση διαφόρων γενετικών δεικτών που πιθανολογείται ότι εμπλέκονται στην παθογένεια και την εξάπλωση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Οι μετρήσεις συσχετίστηκαν με το κλινικό στάδιο του καρκίνου και το μέγεθος του όγκου. Υλικό-Μέθοδοι: Το υλικό της μελέτης απετέλεσαν 133 ασθενείς με πρωτοπαθή καρκίνο του παχέος εντέρου. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν τα 63 έτη. Κλινικά η έκταση της νόσου αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας τη σταδιοποίηση κατά Dukes. Ο έλεγχος περιελάμβανε: α) Τυποποίηση των HLA τάξης Ι (-Α, -Β, -C) και ΙΙ (-DR, -DQ) αντιγόνων σε ασθενείς με καρκίνο παχέος εντέρου και υγιείς μαρτύρες, με τη χρήση ορολογικών τεχνικών (μικρολεμφοκυτταροτοξικότητας-CDC) β) Αναζήτηση διαλυτών μορίων προσκόλλησης (E-cadherin, E-selectin, ICAM-1 και VCAM-1 ) στον ορό των ασθενών με ELISA γ) Προσδιορισμό της έκφρασης HLA αντιγόνων, μορίων προσκόλλησης και μορίων συνδιέγερσης στα καρκινικά κύτταρα, στα δυσπλαστικά κύτταρα καθώς και στο φυσιολογικό επιθήλιο στα υγιή όρια του όγκου με ανοσοϊστοχημική χρώση. δ) Ανοσοφαινοτυπική μελέτη λευκοκυτταρικών υποπληθυσμών, μορίων προσκόλλησης καθώς και μορίων συνδιέγερσης στα κύτταρα που διηθούν τον όγκο και τον πέριξ υγιή ιστό, με τη χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων συνδεδεμένων με φθορίζουσες ουσίες και κυτταρομετρία ροής.Αποτελέσματα: α) Όσον αφορά την πληθυσμιακή κατανομή των HLA αντιγόνων οι ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου παρουσίασαν αυξημένη συχνότητα των HLA-Cw3 (p=0.003), HLA-Cw7 (p=0.04), HLA-DR4 (p=0.02) και HLA-DR16 (p=0.01) αντιγόνων σε σχέση με τους μάρτυρες, ενώ ιδιαίτερα αυξημένη ανευρέθη η παρουσία του HLA-Cw3 αντιγόνου (p=0.001) σε ασθενείς με επιθετική μορφή καρκίνου (στάδιο C και D). β) Από τη μελέτη διαλυτών μορίων στον ορό, αυξημένα επίπεδα του μορίου προσκόλλησης E-cadherin στο πλάσμα των ασθενών με καρκίνο του παχέος εντέρου συσχετίστηκαν με μικρότερο μέγεθος όγκου (p=0.001) και επιπλέον ασθενείς που παρουσίασαν αντιδραστική ίνωση στην περιοχή γύρω από τον όγκο έδειξαν στατιστικά σημαντική αύξηση των επιπέδων των μορίων προσκόλλησης s-VCAM (p=0.045) και s-ICAM (p=0.022). γ) Από την ανοσοϊστοχημική χρώση ανευρέθη μειωμένη έκφραση της E-cadherin (p=0.004) και των μορίων συνδιέγερσης CD80 (p<0.001) και CD86 (p=0.003) και αυξημένη έκφραση του HLA-DR (p<0.001) στα καρκινικά κύτταρα σε σχέση με τα υγιή περιβάλλοντα τον όγκο κύτταρα. δ) Από την κυτταρομετρική ανάλυση παρατηρήθηκε ότι ασθενείς με αυξημένο μέγεθος όγκου είχαν μικρότερο ποσοστό έκφρασης του HLA-ABC στον καρκινικό ιστό σε σχέση με τον περιβάλλοντα ιστό (p=0.027).Συμπέρασμα: Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης ενισχύουν στην άποψη ότι το ανοσολογικό σύστημα, μέσω ποικίλων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων και των γενετικών δεικτών που ελέγχθησαν, μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και μεταστατική διασπορά του καρκίνου του παχέος εντέρου. Ωστόσο, περισσότερες μελέτες είναι αναγκαίες για την τελική αξιολόγηση της σημασίας των προαναφερθέντων δεικτών στην αιτιοπαθογένεια της νόσου.