ÖzetKeratinizasyon bozuklukları anormal epidermal farklılaşma ve deskuamasyonla karakterize çeşitli hastalıkları içerir. Deskuamasyon ve farklılaşma anormallikleri genellikle anormal korneosit atılımı ile veya epidermisdeki hücre proliferasyonu sonucu oluşur. İktiyozlar sendromik ve non-sendromik olarak iki gruba ayrılmaktadırlar.
Gi riflKalıtsal keratinizasyon bozuklukları ve iktiyozlar, hiperkeratoz ve/veya kepeklenmenin eşlik ettiği deskuamasyon bozukluğu ile karakterizedir. Kalıtsal iktiyozların şiddetli tipleri genellikle doğumdan itibaren ortaya çıkarken bazıları ise yaşamın daha sonraki dönemlerinde ortaya çıkar. İktiyozun spesifik tanısı prognoz ve genetik danışmanlık açısından önemlidir. İktiyozların çoğu klinik olarak birbirlerinden ayırt edilebilirlersede bazı olgularda histolojik ve ultrasütrüktürel özellikler tanıya yardımcı olabilir. Son yıllarda iktiyoz formlarının çoğunda altta yatan moleküler patolojiler anlaşılmaya başlamıştır. Bu bilgiler epidermal proteinler arasındaki etkileşimleri ve epidermal lipidlerin normal epidermal fonksiyonlardaki rolünün daha iyi anlaşılmasını sağlamaktadır 1,2 . Deri, dış ortama karşı bariyer oluşturan bir organdır. Derinin en dış tabakası olan epidermis organizmayı su kaybı, fiziksel, kimyasal ve mekanik etkilere karşı korumak üzere düzenlenmiştir. Epidermisin en önemli fonksiyonu, interselüler matriks ile çevrelenen korneositlerden oluşan stratum korneumu oluşturmaktır. Stratum korneum; keratinden zengin korneositlerin oluşturduğu tuğla duvar ve bunları çevreleyen harç görevi gören hidrofobik, lipitten zengin matriks olarak iki kompartmana ayrılmıştır. Keratin içeren korneositler derinin esnekliğini sağlayarak su tutma özelliğini yerine getirirken, lipitden zengin matriks ise transepidermal su kaybına karşı bariyer oluşturma özelliğini sağlar. Bütün iktiyozlarda anormalliğin odak noktası stratum korneumdur. Çevre ile temas halinde olan bu en yüzeyel deri katı çevresel etkilerle ağırlıklı olarak yüzyüze olan tabakadır. İktiyoz, epidermolitik hiperkeratozda olduğu gibi stratum korneum oluşumunun artması (hiperproliferasyon) ile ya da lameller iktiyozisdeki gibi korneositlerin yapışıklığındaki bozukluk (disadezyon) sonucu korneositlerin anormal atılması sonucu oluşabilir. İktiyozların en belirgin özelliği olan deskuamasyon, korneodesmozomların proteolitik degradasyonu sonucu oluşur 3,4 .www.turk derm.org.tr