Đến Tòa soạn: 16/8/2012; Chấp nhận đăng: 10/11/2013
TÓM TẮTSự chuyển đổi từ giai đoạn sinh dưỡng sang sinh sản (giai đoạn ra hoa) phụ thuộc vào những yếu tố hóa học, vật lý, các yếu tố vi lượng độ tuổi của mẫu và các chất điều hòa sinh trưởng. Trong nghiên cứu này, chúng tôi tiến hành kiểm tra một vài yếu tố ảnh hưởng đến khả năng biệt hóa của những chồi hoa Torenia fournieri L. in vitro. Kết quả chỉ ra rằng những chồi già hơn cho tỷ lệ hình thành hoa cao hơn. Các chồi 60 ngày tuổi có tỷ lệ hình thành hoa là cao nhất (65 %) sau 30 ngày nuôi cấy. Hơn thế nữa, hàm lượng khoáng vi lượng, khoáng đa lượng, nồng độ đường, các chất điều hòa sinh trưởng, than hoạt tính và điều kiện chiếu sáng cũng có ảnh hưởng đáng kể đến khả năng ra hoa. Những chồi được nuôi cấy trên môi trường ¼MS không bổ sung chất điều hòa sinh trưởng, có bổ sung thêm 60 g/l sucrose, 1 g/l than hoạt tính với chu kỳ chiếu sáng là 10 giờ sáng (45 µmol.m -2 .s -1 )/14 giờ tối cho tỷ lệ ra hoa là cao nhất 87,18 % với 2,8 nụ hoa/mẫu cấy. Các hoa in vitro và ex vitro không có sự khác biệt về hình thái và màu sắc.Từ khóa: chất điều hòa sinh trưởng thực vật, giai đoạn sinh dưỡng, giai đoạn sinh sản, ra hoa in vitro, Torenia fournieri L.
GIỚI THIỆUSự tiến bộ của công nghệ tế bào và kĩ thuật nuôi cấy mô đã nhanh chóng trở thành một công cụ hữu ích, một hệ thống nuôi cấy lí tưởng cho các nghiên cứu ở mức tế bào và quá trình phát sinh hình thái thực vật. Dưới góc độ in vitro, kĩ thuật nở hoa trong ống nghiệm (hoa in vitro) không những cung cấp một mô hình hoa mini mà còn đi sâu tìm hiểu các yếu tố nội sinh và ngoại sinh tác động lên khả năng biệt hóa chồi sinh dưỡng thành chồi sinh sản. Quá trình ra hoa in vitro đã được nghiên cứu trên rất nhiều đối tượng thực vật [1] và cơ chế điều khiển thời gian ra hoa cũng được nghiên cứu rộng rãi ở Arabidopsis [2]. Sự nở hoa được cho là kết quả của sự tương tác giữa các chất khoáng đa vi lượng, các chất điều hòa tăng trưởng thực vật như cytokinin, auxin, gibberellin, ethylen, acid abscisic… [3,4]. Sự hiện diện của gibberellin và BA thúc đẩy mạnh sự tạo hoa ở Zantedeschia spp.[5] và auxin đóng vai trò chính trong sự hình thành hoa của một số loài thực vật như: Capsicum annuum, Pisum sativum, Viga mugo cv.