ÖZDiş çürükleri pulpal inflamasyona yol açabilen ve ileri dönemlerde diş kaybıyla sonuçlanabilen yaygın bir sağlık problemidir. İnflamasyon nedeniyle pulpa dokusu geri dönüşümlü olarak etkilendiğinde; indirekt pulpa kaplaması, direkt pulpa kaplaması, parsiyel/total pulpatomi gibi vital pulpa tedavi yöntemleri uygulanarak pulpanın canlılığının ve fonksiyonunun devam ettirilmesi sağlanabilmektedir. Dişlerin gelişim süreci boyunca meydana gelen moleküler ve histolojik değişimlerin anlaşılması ile birlikte, son yıllarda gözlenen yenilikler vital pulpa tedavilerinde yeni yaklaşımları gündeme getirmiştir Bu derlemenin amacı; dişlerin vitalitesini korumak için geçmişten günümüze kadar uygulanan vital pulpa tedavi yöntemlerinin ve kullanılan kaplama ajanlarının pulpa dokusu üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Anahtar Kelimeler: Vital pulpa tedavileri, kalsiyum hidroksit, MTA, Biodentin.
GİRİŞPulpa, dişin kron ve kök kısmında bulunan, dentin ile çevrelenen, şekil verici, besleyici, duyusal ve koruyucu işlevlere sahip, ektomezenşim kökenli damarlanmış ve sinir ağıyla sarılmış bir bağ dokusudur. 1 Pulpa dokusunun inflamasyonu sonucunda oluşan vazodilatasyon ve artan damar permeabilitesi, pulpal doku basıncının artmasına yol açarak dokunun lokal feed-back mekanizmasını harekete geçirmek-tedir.2 Feed-back mekanizmasına göre inflame pulpada artan interstisyel basınç transkapiller hidrostatik basınç farkını düşürür ve filtrasyona engel olur. Ayrıca lokal
ABSTRACTDental caries is a common problem that can cause pulpal inflammation and resultant tooth loss. When pulp tissue is reversibly inflammed, vital pulp therapies like indirect pulp capping, direct pulp capping, partial/total pulpatomy procedures are implemented to preserve vitality and function of the pulp tissue. Recent progress in understanding the molecular and histologic changes during the tooth development is lead to designing new treatment strategies in vital pulp therapies. The aim of this review is to provide an overview of vital pulp therapy from past to present and to assess the efficiency of the pulp capping materials on the pulp tissue. Key Words: Vital pulp therapy, calcium hydroxide, MTA, Biodentine olarak artmış olan interstisyel basınç inflamasyonun görülmediği bitişik dokudaki kapillerin interstisyel sıvıyı absorbe etmesine yardımcı olur ve lenf akışını arttırır.
3Bu iki mekanizma ile doku basıncının artmasına yol açan sıvı, etkilenmiş alanının dışına çıkarılarak doku basıncı düşürülmüş olur.2 Pulpanın inflamasyon sonrası uzun süre kendini koruyabilmesi ve uygun şartlar sağlandığında inflamasyonun gerileyerek pulpal sağlığın tekrar elde edilebilmesi bu mekanizmalar ile açıklanabilmektedir. Pulpa dokusunda tamirin meydana gelebilmesi için vital pulpanın varlığı şarttır