Η παρούσα εργασία είναι αποτέλεσμα του εν εξελίξει ερευνητικού προγράμματος ΠΕΝΕΡ-16[1] του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), στο οποίο στόχος είναι η ανάπτυξη ολοκληρωμένου υποστηρικτικού συστήματος φοιτητών στην κοινότητα μάθησης ενός εξ αποστάσεως εκπαιδευτικού τριτοβάθμιου ιδρύματος. Στόχος του παρόντος άρθρου είναι να διαφανεί ο ρόλος που διαδραματίζει η συγκρότηση μαθησιακών κοινοτήτων στη συναισθηματική στήριξη αλλά και στην επίδοση των φοιτητών στο πλαίσιο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Μέσα από την επισκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας αλλά και ημιδομημένες συνεντεύξεις φοιτητών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, προέκυψαν σημαντικά στοιχεία για την αναγκαιότητα ύπαρξης μαθησιακών κοινοτήτων των οποίων η αποτελεσματικότητα βασίζεται στην αλληλεπίδραση, την επικοινωνία, τη συνεχή ανανέωση των συστημάτων. Επίσης, διαφαίνεται ο σημαντικός ρόλος της συμμετοχής των διδασκόντων στα πλαίσια των μαθησιακών κοινοτήτων και παρουσιάζονται εργαλεία συνεργατικής μάθησης, όπως και μέθοδοι συγχρονικής και ασύγχρονης επικοινωνίας. Προβληματισμοί προκύπτουν σχετικά με τις διαδικτυακές μαθησιακές κοινότητες, καθώς φάνηκε πως ως πρακτική αν και αποτελεί ένα καινοτόμο εργαλείο στην υπηρεσία της μάθησης και σημαντικό βοηθό στην υποστήριξη των φοιτητών στη μαθησιακή τους πορεία, δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει κάποια προβλήματα που δεν είναι μόνο τεχνικής φύσεως, αλλά αφορούν την αλληλεπίδραση. Τέλος, παρουσιάζονται οι βασικές αντιλήψεις φοιτητών του ΕΑΠ, σχετικά με το ρόλο της κοινότητας και της συνεργατικής μάθησης. [1] [1] «ΠΕΝΕΡ ΕΑΠ 16: Σύστημα ακαδημαϊκής υποστήριξης φοιτητών τριτοβάθμιας ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης» (επιστ. υπεύθ.: καθ. Αντώνης Λιοναράκης). Μέλη ερευνητικής ομάδας: Αγγέλη Αθανασία, Αποστολίδου Άννα, Βερύκιος Βασίλειος, Ιωακειμίδου Βασιλική, Λιγούτσικου Έφη, Μανούσου Ευαγγελία, Νιάρη Μαρία, Παπαδημητρίου Σοφία, Σιάκας Σπυρίδων, Σταμάτη Μαριάννα, Σταυρόπουλος Ηλίας, Σφακιωτάκη Κυριακή. Τζήλου Γεωργία, Χαρτοφύλακα Αντωνία-Μαρία. Το παρόν κείμενο αποτελεί προϊόν συλλογικής εργασίας στον εντοπισμό και σχολιασμό βιβλιογραφικών πηγών.