Ö ÖZ ZE ET T A Am ma aç ç: : Çocukluk çağında primer hipertansiyonun yüksek kardiyovasküler mortalite ve morbidite ile ilişkisi son yıllarda ciddi bir sağlık sorunu hâline gelmiş ve giderek önem kazanmıştır. Bu çalışmada, primer hipertansiyonlu çocuklarda geleneksel ve geleneksel olmayan risk faktörleri ve bu faktörlerin hedef organ hasarı üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. G Ge er re eç ç v ve e Y Yö ön nt te em ml le er r: : Primer hipertansiyon tanısı alan 7-18 yaş arasındaki 50 hasta ile aynı yaş grubunda sağlıklı 100 kişi kontrol grubu olarak çalışmaya alındı. Hasta grubuna 24 saatlik yaşam içi kan basıncı ölçümü yapıldı. Biyokimyasal olarak kan lipitleri, hs CRP, Lp(a) bakıldı. Hedef organ tutulumu açısından retinopati, nefropati (24 saatlik idrarda mikroalbuminüri), kardiyopati (sol ventrikül hipertrofisi ve sol ventrikül kitle indeks) ve vaskülopati (karotis intima mediya kalın-lığı ve arteriyel katılık) değerlendirildi. B Bu ul lg gu ul la ar r: : Toplam 50 (35 erkek, 15 kız) hastada ortalama yaş 13,1±3,2 yıl, 100 (54 erkek, 46 kız) sağlıklı kontrolde 13,06±2,7 yıl idi. Hastaların 17 (%34)'sinde göz dibi etkilenmesi mevcuttu (14 (%28)'ünde evre 1, 3 (%6)'ünde evre 2 hipertansif retinopati). Bir (%2) hastada ekokardiyografik olarak sol ventrikül hipertrofisi görüldü. Sol ventrikül kitle indeksi 7 (%14) hastada yüksek saptandı (Ort: 28,32±11,43 g/m2,7). 26 (%52) hastada cIMT (sağda 0,468±0,062, solda 0,472±0,064 mm, kontrol grubunda sağda 0,406±0,041, solda 0,405±0,041; p=0,000), 18 (%36) hastada PWV (5,76±0,84 m/s, kontrol grubunda 5,30±0,70 m/s; p=0,000), 11 (%22) hastada santral augmentasyon indeksi (%10,54±6,56, kontrol grubunda %9,41±8,54; p=0,366) yüksek bulundu. Hastalığın şiddeti arttıkça mikroalbuminüri ve inflamasyon göstergelerinin anlamlı olarak arttığı, HDL değerlerinin düştüğü görüldü. Beyaz önlük hipertansiyonu saptanan 8 hastada değişik derecelerde hedef organ tutulumu saptandı. S So on nu uç ç: : Çocukluk çağında primer hipertansiyon, hedef organ hasarı yapması nedeni ile erken tanınması ve tedavi edilmesi gereken bir durumdur.A An na ah h t ta ar r K Ke e l li i m me e l le er r: : Hipertansiyon; organ; çocuk A AB BS S T TR RA AC CT T O Ob bj je ec ct ti iv ve e: : The primary hypertension in childhood that is related with high cardiovascular morbidity and mortality has been a serious health problem in recent years and has become more important. In this study, the exploration of the effects of traditional and nontraditional risk factors over target organ damage in children with primary hypertension is aimed. M Ma at te er ri ia al l a an nd d M Me et th ho od ds s: : 50 patients who are between 7-18 years old and diagnosed as primary hypertension and 100 healthy children in the same age as a control group were evauated in study. Ambulatory blood pressure measurement within 24 hours was performed to the patient group. Biochemically, blood lipids, hs CRP, Lp(a) were measured. In terms of target organ involvement, retinopathy, nephropathy (microalbuminuria in 24-hour urine), car...