Wokół polityki pamięci i sprawiedliwości okresu przejściowego w krajach Europy Wschodniej* A b s t r a k t: Celem artykułu jest krytyczna analiza książki Secret Agents and the Memory of Everyday Collaboration in Communist Eastern Europe, wydanej pod redakcją Pétera Apora, Sándora Horvátha i Jamesa Marka. W pierwszej części przedstawiono rozmaite ujęcia sprawiedliwości tranzycyjnej, w drugiej-ukazano społeczno-polityczne warunki powstawania instytucji pamięci w Europie Wschodniej, zaś w ostatniej-przeanalizowano istniejące ujęcia badania komunistycznej przeszłości oraz wybrane studia przypadków. S ł o w a k l u c z o w e: sprawiedliwość okresu przejściowego, sprawiedliwość tranzycyjna, pamięć, komunizm, kolaboracja, tajna policja.