6DaeHWDNBrojni su dokazi koji nedvosmisleno ukazuju na činjenicu da intelektualni kapital (engl. Intellectual Capital, IC) opredeljuje potencijal rasta preduzeća i generiše najveći deo uvećane vrednosti. Stoga sve više dobijaju na značaju i aktuelnosti istraživački napori usmereni na merenje IC-a i njegovog uticaja na finansijske i tržišne performanse preduzeća. Različi-ti pojavni oblici IC-a kao što su znanje, obučenost, talentovanost i entuzijazam zaposlenih, patenti, know-how, softveri, baze podataka, prisni odnosi sa kupcima, snaga brenda, unikatni organizacioni dizajn i poslovna kultura, mogu se kategorizirati na ljudski, strukturni i relacioni kapital. U radu se analizira međuzavisnost između IC-a, iskazanog pomoću koeficijenta dodate vrednosti IC-a (engl. Value Added Intellectual Coefficient, VAIC TM ), i finansijskih performansi 100 preduzeća iz realnog sektora Srbije koja su 2010. godine ostvarila najveću neto dobit. Pored ovoga, cilj istraživanja je i sagledavanje uticaja pojedinih komponenti IC-a na finansijske performanse. Hipoteze koje se testiraju razvijene su u skladu sa većim brojem sličnih studija u kojima je istraživan odnos IC-a i finansijskih performansi poslovanja. Merila performansi korišćena u okviru istraživa-nja su neto dobit, poslovni dobitak, poslovni prihodi, prinos na sopstveni kapital (engl. Return on Equity, ROE), prinos na ukupnu imovinu (engl. Return on Assets, ROA). Analiza prikupljenih podataka je izvršena primenom statističkih metoda korelacije i regresije (jednostruka i višestruka). Metod jednostruke regresije je korišćen da bi se sagledao uticaj VAIC TMa, kao agregatne veličine, na performanse izabranih preduzeća. Višestru-kom regresijom je utvrđivana međuzavisnost između pojedinih komponenti koeficijenta VAIC TM i finansijskih performansi. Mada najveći broj do sada sprovedenih istraživanja ovog tipa u svetu ukazuje na značajan uticaj IC-a i njegovih komponenti na finansijske performanse, u slučaju srpskih preduzeća ova međuzavisnost je mala ili zanemarljiva.
.OMXĉQH UHĉL LQWHOHNWXDOQL NDSLWDO QHPDWHULMDOQD DNWLYD ÀQDQVLMVNH SHUIRUPDQVH NRHÀFLMHQW GRGDWH YUHGQRVWL ,&D 9$,& TM )
$EVWUDFWThere is significant evidence that intellectual capital (IC) determines a company's potential for growth and generates the majority of its added value. Thus, research into measuring and analyzing IC and determining its impact on the financial and market performance of companies is gaining increasing interest. Different forms of IC such as knowledge, skills, talent, enthusiasm, patents, know-how, software, databases, close customer relations, brand, unique organizational design, and corporate culture can be categorized into human, structural, and relational capital. This paper explores the impact of IC, measured using the Value Added Intellectual Coefficient (VAIC TM ), on the financial performance of 100 Serbian companies in the real sector that achieved the highest net profits in 2010. We also analyze the impact of various individual IC components on financial performance. Scientific hypothes...