Introduction: Corruption and rationality

Ảnh hưởng của trí tuệ thông minh của con người đến tham nhũng tại các nước ASEAN

“…Định nghĩa phổ biến nhất về tham nhũng "là việc lạm dụng chức vụ công để theo đuổi lợi ích cá nhân" (Torsello, 2013). Cụ thể, tham nhũng đại diện cho một loại gian lận, bao gồm các cách thức bất hợp pháp để đạt được lợi ích về tài chính hoặc vật chất (chẳng hạn như tiền bạc, thăng tiến, các tài sản khác như đất đai, nhà cửa, ô tô, các chuyến nghỉ dưỡng,...) để tránh kiểm soát tài chính.…”

“…Cụ thể, tham nhũng đại diện cho một loại gian lận, bao gồm các cách thức bất hợp pháp để đạt được lợi ích về tài chính hoặc vật chất (chẳng hạn như tiền bạc, thăng tiến, các tài sản khác như đất đai, nhà cửa, ô tô, các chuyến nghỉ dưỡng,...) để tránh kiểm soát tài chính. Torsello (2013) cho rằng tham nhũng là một cơ chế xã hội làm cầu nối giữa khu vực công và khu vực tư nhân. Tham nhũng đòi hỏi một thỏa thuận không chính thức giữa hai hoặc nhiều bên đại diện cho các thể chế hoặc tổ chức khác nhau với các mục tiêu khác nhau nên không thể phát triển một mô hình lý thuyết toàn diện áp dụng cho tham nhũng (Torsello, 2013).…”

“…Torsello (2013) cho rằng tham nhũng là một cơ chế xã hội làm cầu nối giữa khu vực công và khu vực tư nhân. Tham nhũng đòi hỏi một thỏa thuận không chính thức giữa hai hoặc nhiều bên đại diện cho các thể chế hoặc tổ chức khác nhau với các mục tiêu khác nhau nên không thể phát triển một mô hình lý thuyết toàn diện áp dụng cho tham nhũng (Torsello, 2013). Tuy nhiên, có ba cách tiếp cận về vấn đề trung vào việc xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến tham nhũng, chẳng hạn như chất lượng thể chế chính trị, chính phủ điện tử, hội nhập kinh tế toàn cầu, quy mô của nền kinh tế ngầm, chu kỳ kinh doanh và lòng tin xã hội (Richey, 2010;Gokcekus & Suzuki, 2011;Uslaner, 2013;Vo & cộng sự, 2015;Basyal & cộng sự, 2018;Park & Kim, 2020;Anguera-Torrell, 2020;Nguyễn Văn Điệp & cộng sự, 2021).…”

“…Theo đó, mỗi cá nhân sẽ theo đuổi lợi ích cá nhân của mình nếu được phép. Tham nhũng sau đó là cơ hội để đạt được những lợi ích cụ thể; giá trị của những lợi ích này tăng lên liên quan đến các yếu tố cụ thể: số lượng của những lợi ích này, thiếu khả năng tiếp cận các nguồn lực, lòng tin xã hội và sự hợp tác thấp (Kaufmann & Siegelbaum, 1997;Torsello, 2013). Thứ hai là cách tiếp cận chủ nghĩa thể chế.…”

“…Tham nhũng xuất hiện khi các đặc điểm cấu trúc của thể chế kinh tế và chính trị tạo điều kiện để củng cố tham nhũng. Chẳng hạn như các quốc gia mà nhà nước có quyền kiểm soát phần lớn đối với nền kinh tế, và trong đó, các nhóm chính trị cụ thể độc quyền về tài sản, lợi ích và nguồn lực thì có mức độ tham nhũng cao (Torsello, 2013). Cách tiếp cận thứ ba là thuyết tương đối.…”