Invasive aspergillosis in children after haematopoietic stem cell transplantation

Abstract

W ciągu ostatnich lat, wraz z postępem w leczeniu chorób nowotworowych układu krwiotwórczego, obserwuje się wzrost występowania inwazyjnych zakażeń grzybiczych (invasive fungal infection -IFI), a w szczególności inwazyjnej aspergilozy (invasive aspergillosis -IA). Wydaje się, że obecnie grupą chorych szczególnie narażoną na rozwój IA są dzieci, u których wykonuje się w większości transplantacje alogeniczne, często o podwyższonym ryzyku, jak haploidentyczne lub z krwi pępowino-wej; u dzieci częstym wskazaniem do przeszczepienia są również wrodzone zaburzenia odporności. Według najnowszych prospektywnych analiz epidemiologicznych u dorosłych po przeszczepieniu alogenicznych komórek hematopoetycznych (allo-HSCT) inwazyjna aspergiloza stanowi blisko 60% IFI (głównie o etiologii Aspergillus fumigatus). Czynnikami ryzyka wystą-pienia IA u dzieci są: przewlekła choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi i steroidoterapia ≥ 2 mg/kg/dobę lub ≥ 60 mg/dobę przez 10 dni lub dłużej oraz wiek powyżej 10 lat. Czynnikami istotnie zmniejszającymi ryzyko wystą-pienia zgonu z powodu infekcji grzybiczej u dzieci są natomiast rekonstytucja hematologiczna i remisja choroby nowotworowej. Współczesna diagnostyka układowych zakażeń grzybiczych jest oparta na konwencjonalnych badaniach mikrobiologicznych, badaniach serologicznych (galaktomannan, 1,3-β--D-glukan), badaniach molekularnych i diagnostyce radiologicznej (HRCT i inne). Śmiertelność u dzieci z IA po allo-HSCT w ostatniej dekadzie była bardzo duża i wynosiła 75-90%. Obecnie wyniki leczenia IA poprawiają się. W pracy omówiono aktualne definicje i podziały zakażeń grzybiczych, farmakologiczne strategie profilaktyki i terapii przeciwgrzybiczej oraz zasady stosowania i dawkowania leków przeciwgrzybiczych u dzieci.Słowa kluczowe: powikłania infekcyjne, inwazyjna aspergiloza, przeszczepianie komórek hematopoetycznych, leki przeciwgrzybicze, neutropenia.Współczesna Onkologia (2010) vol. 14; 1 (44-53) Inwazyjna aspergiloza u dzieci po transplantacji komórek hematopoetycznych Wstęp W ciągu ostatnich lat, wraz z postępem w leczeniu chorób nowotworowych układu krwiotwórczego, obserwuje się wzrost występowania układo-wych zakażeń grzybiczych, a w szczególności inwazyjnej aspergilozy (invasive aspergillosis -IA) [1]. Pomimo wprowadzenia do terapii nowych leków przeciwgrzybiczych, skuteczność leczenia grzybicy inwazyjnej (invasive fungal infection -IFI) wynosi ok. 50%, a śmiertelność w grupie chorych poddanych transplantacji alogenicznych komórek hematopoetycznych (hematopoetic stem cell transplantation -HSCT) sięga 90% [2]. Z uwagi na dużą dynamikę procesu chorobowego wśród chorych z zaburzeniami odporności, decydujące znaczenie w powodzeniu leczenia IFI ma wczesne rozpoznanie, jak również najszybsze rozpoczęcie terapii [3]. Wśród poddawanych transplantacji komórek macierzystych można wyodrębnić szczególnie zagrożo-nych rozwojem IFI. Należą do nich przede wszystkim pacjenci poddawani allo--HSCT od dawcy niespokrewnionego lub z niezgodnością w układzie HLA oraz leczeni z powodu powikłań pot...