Investigation of Quality and Patient Safety Courses Conducted in Undergraduate Nursing Programs in Turkey

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'deki vakıf ve devlet üniversitelerinin hemşirelik eğitimi veren bölümlerinin lisans müfredatlarında yer alan kalite ve hasta güvenliği derslerinin özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki çalışma, Eylül-Ekim 2020 arasında yürütülmüştür. Çalışmanın evrenini Türkiye'de devlet ve vakıf üniversitelerine bağlı 150 hemşirelik lisans programı oluşturmuştur. Araştırmacılar tarafından oluşturulan değerlendirme formu, veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Veriler, hemşirelik lisans programlarının web sayfalarından ders içeriklerinin taranmasıyla toplanmıştır. Veriler, tanımlayıcı (sayı ve yüzde) istatistikler kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmada kalite veya hasta güvenliği derslerinden en az bir tanesinin üniversitelerin hemşirelik lisans programlarının %58,66'sında olduğu belirlenmiştir. Dersleri yürüten akademik personelin %87,92'sinin hemşirelikte yönetim uzmanlık alanı dışında bir alandan olduğu belirlenmiştir. Derslerin içeriği incelendiğinde, konuların lisans mezunu hemşirelik öğrencisinde bilgi, tutum ve beceri geliştirmesinde sınırlı kaldığı saptanmıştır. Sonuç: Hemşirelik lisans müfredatlarının çoğunda kalite veya hasta güvenliğine ilişkin bir dersin bulunduğu, ancak var olan derslerin içeriğinin hemşirelik bakımının sunulmasında kaliteli hizmet anlayışı, hasta ve çalışan güvenliğine yönelik standartların oluşturulması açısından yeterli olmadığı belirlenmiştir. Dersler, öğrencinin gereksinim duyduğu ve gerçek çalışma ortamında kullanabileceği güncel konuları içermeli ve uygulamaya aktarılabilir olmalıdır.

Türki̇ye’de Eczacilik Fakülteleri̇nde Yürütülen Kali̇te Yöneti̇mi̇ İle İlgi̇li̇ Dersleri̇n İncelenmesi̇

“…Bu yolculuğun ilk durağı ise tereddütsüz olarak üniversiteler olmalıdır (Erbaşı vd., 2007). DSÖ, hasta güvenliği öğretimi konusunda hasta güvenliğinin bağlamsal niteliğine vurgu yapmış olup müfredat kılavuzunda müfredat türü (geleneksel/entegre), dersin sunuş şekli, öğrenme hedefleri, değerlendirme yöntemleri ve dersi veren kişiler gibi parametrelerin gözden geçirilmesini tavsiye etmiştir (Arslan ve Basit, 2021). Sağlık Bakanlığı, sağlık hizmetlerinde kalitenin öneminin göreve başlandıktan sonra değil öğrenciyken sıralarda öğretilmesi gerektiği üzerinde durmuş ve YÖK'e 'Sağlık Hizmetlerinde Kalite Dersi'nin müfredata eklenmesi talebinde bulunmuştur.…”

“…Veri toplama aracı olarak araştırmacıların konu kapsamında, bilimsel yazının taranması ile oluşturduğu "değerlendirme formu" kullanılmıştır (Arslan ve Basit, 2021). Araştırmacılar tarafından belirlenen veriler; üniversitenin adı, kalite ile ilgili dersin var olup olmadığı, dersin adı, zorunlu ya da seçmeli olması, Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS), yarıyılı, dersin uygulama durumu, dersin içeriği, dersin dili, dersin öğretim yöntemleri ve dersin öğretim elemanının unvanı olacak şekilde 11 ana başlıkta toplanmıştır.…”