Investigation of Subclinical Mastitis Prevalence, Factors Affecting Milk Component and Interactions Between These in Small-Scale Dairy Cattle Farms in Elazig Province

Abstract

Bu çalışmanın amacı küçük ölçekli işletmelerde yetiştirilen farklı ırk ineklerde mastitis prevalansı, bu işletmelerden elde edilen süt örneklerinde bakteri üreme oranları ve süt bileşenine etki eden faktörlerin araştırılmasıdır. Bu çalışmada farklı ırklardan (Simental, Montofon ve Holstein) yaşları 2-8 arasında değişen, primipar ve multipar olan 211 inek kullanıldı. California Mastitis Test (CMT) sonucuna göre, 150 inek pozitif reaksiyon verirken (%71,09), 61 inek ise CMT negatif (-) reaksiyon verdi (%28,91). Çalışmada kullanılan 211 ineğe ait 844 meme lobundan 16 meme lobu kör olduğu için çalışma dışında tutuldu. Çalışmaya dahil edilen 828 meme lobundan 438 meme lobu (%52,90) CMT (-) ve 390 (%47,10) meme lobu CMT pozitif bulundu. CMT pozitif meme loblarında bakteri üreme oranı %92,11 olarak bulundu. En fazla Staphylococcus aureus (S. aureus) tespit edildi (%30,99). Yağ oranı en düşük CMT (-) (%4,48 ± 0,12)’de görüldü. Protein (%3,51 ± 0,02), laktoz (%5,28 ± 0,04), yağsız kuru madde (YKM) (%9,68 ± 0,07) ve mineral madde (%0,75 ± 0,01) oranları en düşük CMT (+++) grubunda görüldü. Dansite (1.033,22 ± 0,19 kg/m3) en yüksek CMT (-) grubunda bulunurken, elektrik iletkenliği de (4,69 ± 0,01 mS/cm) en yüksek CMT (+++) grubunda tespit edildi. En düşük yağ oranına (%3,86 ± 0,27) 3. laktasyonda rastlandı. Laktoz (%5,52 ± 0,04), YKM (%10,08 ± 0,07) ve protein (%3,66 ± 0,03) oranları 3. laktasyondaki ineklerde yüksek bulundu. Dahası, 3. laktasyondaki ineklerin süt elektrik iletkenliği (4,40 ± 0,03 mS/cm) en düşük değere sahipken, dansitesi (1.034,02 ± 0,44 kg/m3) yüksek bulundu. Kademeli meme formlarından (573,84 ± 63,11 hücre⁄ml) elde edilen sütlerde somatik hücre sayısı (SHS) yüksek bulunurken, laktoz oranı dışında süt kompozisyonu bakımından istatistiksel fark olmadığı anlaşıldı. Silindirik meme başı (383,02 ± 43,70 hücre⁄ml) ve düz meme ucu şekli (370,79 ± 43,61 hücre⁄ml) bulunan meme loblarından elde edilen sütlerde SHS düşük bulundu. Koltuk meme formunda (%15,2) bakteri üreme oranı düşük görülürken, sarkık (%27,6) ve kademeli (%29,9) meme formuna sahip ineklerde bakteri üreme oranları yüksek bulundu. Sonuç olarak, subklinik mastitisin yaygın olduğu ve bu hastalığa en çok S. aureus’un neden olduğu görüldü. Mastitisin azaltılması için koruyucu önlemlerin uygulanması özellikle de S. aureus’a karşı koruyucu önlemlerin alınması gerekmektedir. Koltuk meme formu ve silindirik meme başına sahip ineklerin yetiştiricilikte kullanılması, mastitisin azalmasına katkı sağlayacağı kanaatine varıldı.