İş Hayatında Duygusal Zekâ Perspektifinden Örgütsel Sosyalleşme Süreci

Abstract

Bu çalışmanın amacı, iş hayatında bireylerin örgütsel sosyalleşme süreçlerinde, duygusal zekânın etkilerini belirlemektir. Araştırmanın örneklemi, Türkiye'nin farklı şehirlerinde görev yapmakta olan kamu ve özel sektör çalışanlarından oluşmaktadır. Kolayda örnekleme yöntemi ve anket tekniği aracılığıyla duygusal zekâ için dört boyutlu 16 ifadeden oluşan, Wong ve Law (2002) tarafından geliştirilmiş olan ölçek ve örgütsel sosyalleşme için Chao ve arkadaşları (1994)'nın geliştirmiş olduğu üç boyutlu ve 35 ifadeden oluşan ölçek kullanılarak 180 çalışandan veri toplanmış ve elde edilen veriler istatistik paket programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda duygusal zekanın tüm boyutları ile örgütsel sosyalleşmenin tüm boyutları ve bütünü arasında anlamlı, pozitif yönlü ve genel itibariyle orta düzeyli (0.3<r≤0.7) ilişkiler tespit edilmiştir. Buna göre iş görenlerin duygusal zekâ düzeyi artarsa örgütsel sosyalleşme düzeyleri de artış gösterecektir. Bununla birlikte, duygusal zekânın örgütsel sosyalleşmenin anlamlı bir yordayıcısı (açıklayıcısı) olduğu tespit edilmiştir. Buna göre, duygusal zekânın kendi duygularını değerlendirme boyutu; görev sosyalleşmesi ve bir bütün olarak örgütsel sosyalleşmeyi açıklamada anlamlı katkı yapmakta ancak, grup sosyalleşmesi ve örgüt sosyalleşmesini açıklamada anlamlı bir katkı göstermemektedir. Duygusal zekânın başkalarının duygularını değerlendirme boyutu; bir bütün olarak örgütsel sosyalleşmeyi ve örgütsel sosyalleşmenin tüm boyutlarını açıklamada anlamlı katkı yapmaktadır. Duygusal zekânın duyguların kullanılması boyutu; görev sosyalleşmesi, örgüt sosyalleşmesi ve bir bütün olarak örgütsel sosyalleşmeyi açıklamada anlamlı katkı yapmakta ancak, grup sosyalleşmesini açıklamada anlamlı bir katkı göstermemektedir. Duygusal zekânın duyguların düzenlenmesi boyutu ise sadece grup sosyalleşmesi boyutunu açıklamada anlamlı katkı yapmakta ama görev sosyalleşmesi, örgüt sosyalleşmesi ve bir bütün olarak örgütsel sosyalleşmeyi açıklamada anlamlı bir katkı göstermemektedir. Diğer yandan özel sektör ve kamu sektörü çalışanlarının duygusal zekâ ve örgütsel sosyalleşme düzeylerinde anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Elde edilen bulgular ve yapılan literatür çalışmaları, itibar yönetimi teorisi çerçevesinde ele alınmıştır.

In The Pursuit of Better Individual Job Performance Testing the Impact of Emotional Intelligence

“…Yapılan araştırmalarda ölçeğin orijinal yapısına uygun yapı geçerliliği sonuçları verdiği tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmalarda ölçek ve alt boyutları yüksek güvenilirlik katsayılarına ulaşmıştır (Dirican, 2013;Özbezek ve Paksoy, 2017;Turhan ve Çetinsöz, 2019;Kapusuz, 2019). Araştırmada duygusal zekâ ölçeğinin yapı geçerliliğini ortaya koymak amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır.…”

Emotional Intelligence in Management: Bibliometric Analysis

“…Her yaĢta öğrenilebilen ve geliĢtirilebilen duygusal zekânın, iĢ yaĢamından ayrı düĢünülemeyeceğinin benimsenmesi ile birlikte stratejik yönetim, yönetim psikoloji, örgütsel davranıĢ ve insan kaynakları yönetimi gibi yönetim alanında araĢtırma konularına kaynak olmuĢtur ve olmaya da devam etmektedir. AraĢtırmalardan elde edilen bulgular incelendiğinde, yüksek duygusal zeka seviyesinin daha yüksek motivasyona, performansa, yaratıcı çalıĢan davranıĢına, iĢyeri mutluluğuna, iĢ tatminine, kariyer uyumuna, örgütsel sosyalleĢmeye (Uslu vd., 2018;Jafri ve Choden, 2016;Karayaman, 2021;Komathi ve Sankar, 2022;Nelson ve Low, 2003;Kapusuz, 2019) neden olduğu görülmektedir. Ayrıca bireylerin duygusal zekâ düzeyleri ile stres, tükenmiĢlik, sosyal kaygı, örgütsel yalnızlık, iĢten ayrılma niyeti ve örgütsel sinizm (Anand ve Monika, 2017;Dilmaç ve Tezelli, 2021;Arslan ve Polatcan, 2021;Zahedi, 2015;Pelit ve Ayana, 2016) gibi olumsuz duygu ve davranıĢları arasında negatif yönlü iliĢkiler tespit edilmiĢtir.…”