İslam Ekonomi̇si̇ni̇n Geli̇şi̇mi̇ Ve Türki̇ye’de Katilim Bankalarinin Güncel Durumu

Abstract

İslam ekonomisi insan ihtiyaçlarını karşılamada temel ekonomik düzenlemeleri Kuran ve sünnetlere göre belirleyen bir yapıya sahiptir. İslam ekonomisi kişisel menfaatlere dayanmayan, uygulamada zenginden ihtiyaç sahibi insanlara doğru bir fon aktarımını yani eşitlikçi bir sistem oluşturmayı esas kılmaktadır. Zekât vermek kuralı esas alınarak, sadaka ve karşılıksız borç verme işlemleri ile fon aktarımı teşvik edilmektedir. İslam ekonomisinin gelişmesine paralel İslam bankacılığı geleneksel iktisat karşısında İslami bir duruş sergileyerek dünyanın birçok yerinde uygulama alanını genişletmiştir. Risk paylaşımının olması ile geleneksel bankacılıktan ayrılan İslam bankacılığı faizsizlik prensibini benimsemektedir. Bu yönüyle faiz ve aşırı belirsizliklerden kaynaklanan manipülatif işlemlerden uzak duran İslam bankacılığı performans göstergelerine bakıldığında yüksek büyüme hızına ulaşmıştır. Katılım bankaları sadece dini nedenlerden dolayı ortaya çıkmamış bunun yanı sıra ekonomik ve sosyal nedenlerden de etkilenmiştir. Özel Finans Kurumları olarak Türkiye bankacılık sektörüne giriş yapan Katılım Bankaları 1980’lerden itibaren Türkiye’de de yerini alarak yüksek büyüme trendi yakalamıştır. Ülkemizde günümüz itibariyle faaliyet gösteren katılım bankaları Albaraka Türk, Kuveyt Türk, Türkiye Emlak, Türkiye Finans, Vakıf ve Ziraat Katılım Bankalarıdır. Bu çalışmada, son zamanlarda hızla gelişme gösteren ve temel hedefi atıl fonları ekonomiye kazandırmak olan bu katılım bankalarının 2003-2024 yılları arasındaki toplam şube sayıları, toplam çalışan sayıları, fon gelişimleri, net kar gelişmeleri, kullandırdıkları fon gelişmeleri, aktif gelişimleri ve sektörde ki payları değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: İslam Ekonomisi, Katılım Bankacılığı, Türkiye Katılım Bankaları