Iso 9001 Belgesi̇ni̇n Operasyonel Performans Üzeri̇ndeki̇ Etki̇leri̇: Çay İşletmeleri̇ Üzeri̇ne Bi̇r Araştirma

Abstract

ISO 9000, ürün ve hizmetlerin tehlikesiz, güvenilir ve kaliteli olmasını hedeflemektedir. İşletmeler için atık ve kusurları en aza indirerek ve verimliliği artırarak maliyetleri azaltan stratejik bir araçtır. Bu araştırmanın amacı, ISO 9001 kalite sistem belgesinin çay sanayinde operasyonel performansa etkilerini araştırmaktır. Yöntem: Araştırmanın evrenini, Türkiye'nin Doğu Karadeniz Bölgesi'nde faaliyet gösteren çay fabrikaları oluşturmaktadır. Veriler Hopa, Arhavi, Fındıklı, Ardeşen ve Pazar ilçelerinde faaliyet gösteren fabrikalarda kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen çalışanlarla yapılan yüz yüze anketlerle elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS v23 istatistik programı ve SmartPLS yapısal eşitlik programından yararlanılmıştır. Bulgular: ISO 9001 standartlarının çalışanlar tarafından içselleştirilmesi, iş süreçlerinin geliştirilmesine etki etmektedir. İş süreçlerinin geliştirilmesinin de operasyonel performans ile dışsal ve içsel faydalar üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. İlave olarak dışsal ve içsel faydaların da operasyonel performans üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın sonuçları ISO 9001 standartlarının çalışanlarca içselleştirilmesinin iş süreçlerinin, dışsal ve içsel faydaların ve operasyonel performansın gelişmesinde etkilerini ortaya çıkarmaktadır. Özgünlük: Çay, dünyada sudan sonra tüketilen ikinci büyük içecektir. Türkiye dünyada kişi başı çay tüketiminde birinci, kuru çay üretiminde altıncı ve çay tarımı yapılan alanda yedinci sıradadır. Bu çalışma öneminden dolayı sektörün operasyonel performansının gelişmesine katkı sunmayı amaçlamaktadır. Oluşturulan model literatüre katkı sağlayacaktır.

Küçük Ve Orta Ölçekli̇ İşletmelerde Iso 9001:2015 Kali̇te Yöneti̇m Si̇stemi̇ Uygulamalarinin Değerlendi̇ri̇lmesi̇: Kayseri̇ İli̇ Örneği̇

“…ISO 9001 belgelendirmesi ile KOBİ'lerin performansı arasında olumlu yönde ilişki bulan çalışmalar bulunmaktadır. Örneğin, insan kaynakları ve işletme performansında iyileşme (Ataseven vd., 2013), müşteri memnuniyeti ve yönetim performansı üzerinde olumlu etki (Al-Refaie vd., 2012), tasarruf elde etme ve iş performansında artış (Samson vd., 2009;Adıgüzel & Aydınlı, 2016;Toklu, 2021).…”

“…Koç (2007), Türkiye'de imalat alanında faaliyet gösteren belgeli ve belgesiz toplam 106 KOBİ üzerinden yaptığı çalışmasında, ISO 9000 belgelendirmesinden sonra firmanın ürün teslimat performansında, ürün kalitesinde, ürün hacmi ve ürün çeşitliliği esnekliğinde bir iyileşme olduğunu tespit etmiş, ancak hatalı parça üretimi ve üretim maliyeti açısından önemli bir fark bulamamıştır. Toklu (2021), Türkiye'nin Doğu Karadeniz Bölgesi'nde faaliyet gösteren çay fabrikalarında yaptığı araştırmada, ISO 9001 kalite sistem belgesinin operasyonel performansa etkilerini incelemiştir. ISO 9001 şartlarının çalışanlar tarafından içselleştirilmesinin iş süreçlerini geliştirdiği; iş süreçlerinin geliştirilmesinin de operasyonel performansa etki ettiği bulunmuştur.…”