Israrlı Takip: Tanımı ve Sosyal Psikolojik Değişkenler ile İlişkileri

Abstract

ÖzetIsrarlı takip (stalking) psikolojik ve fiziksel şiddet içeren, hedef alınan kişide korku ve endişe uyandıran, istenmeyen ve ısrarcı davranışlar bütünüdür. Bu makalenin amacı son yıllarda kadına yönelik şiddet alanında ayrı bir başlık altında ele alınmaya başlanmış olan ısrarlı takip konusuna ilişkin bir yayın taraması gerçekleştirerek alana katkı sunmaktır. Bu amaçla ilk olarak ısrarlı takip olgusunun tanımı ve farklı disiplinler açısından ele alınış biçimleri üzerinde durulmuştur. Araştırmalarda ısrarlı takip ile birlikte ele alınan takipçi-mağdur ilişkisi (eski veya şimdiki eş/partner ve tanıdık ya da yabancı takipçi), kullanılan takip yöntemleri (fiziksel ortamda veya çevrim içi iletişim araçları ile gerçekleştirilenler), ısrarlı takibin romantikleştirilmesi, toplumsal cinsiyet, cinsiyetçilik, erkeklik ve namus kültürü gibi farklı sosyal psikolojik değişkenler ele alınmıştır. Bu değişkenlerle yapılan çalışmaların bulguları yanı sıra olası gelecek araştırma önerileri verilmiştir. Daha sonra, ısrarlı takibin psikolojik ve fiziksel sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine değinilmiştir. Sonuç kısmında ise ısrarlı takip konusuyla ilgili genel bir özetleme ile birlikte kültürümüzde yapılabilecek olası araştırma önerileri sunulmuştur.

Israrlı Takip Suçu

“…araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak" şeklindeki hareket tipinin düzenlenmesi kanaatimizce yerinde olmuştur. Ancak, teknolojideki gelişmeler karşısında haberleşme araçları ile bilişim sistemleri arasındaki sınırları kesin olarak belirlemek zor olduğu için bu iki kavramın birlikte yorumlanmasında yarar vardır 155 . Örneğin failin televizyon programlarına çıkıp mağdurun ismini belirterek onun hayatıyla ilgili bilgiler verip mağdurla iletişim kurmak istediğini ifade etmesi, mağdurun telefonunu ısrarla çaldırıp kapatması, mağdura istemediği halde istenmeyen mesajlar veya e postalar göndermesi suçun haberleşme ve iletişim araçlarının veya bilişim sistemlerinin kullanılması yoluyla işlendiğini gösterir 156 .…”

“…Bundan ötürü, kişilerin huzur ve sükununu bozma suçundan farklı olarak failde sırf huzur ve sükunu bozma amacının varlığı araştırılmayacaktır 206 . Bu nedenle, failin ısrarlı takip suçunu hangi amaçla gerçekleştirdiği suçun oluşması bakımından önem taşımaz ve bu durum ayrıca araştırılmaz 207 .…”