İstanbul Üni̇versi̇tesi̇ Coğrafya Li̇sans Bi̇ti̇rme Tezleri̇ni̇n Anali̇zi̇

Abstract

Son yıllarda matematiksel ve istatistiksel yöntemlerin mevcut yayınlara uygulanmasıyla bibliyometri adı verilen bir araştırma sahası ortaya çıkmıştır. Bir araştırma alanı olarak bibliyometri kapsamında yayınların atıf analizleri, performans değerlendirmeleri, ağırlıklı çalışma konuları gibi çeşitli analizler yapılmaktadır. Böylece incelenen bilim dalına dair veriler daha kapsamlı bir şekilde ele alınmaktadır. Bir bilim dalında yapılan çalışmaları bibliyometrik bir yöntemle ele almak o bilim dalının durumunu nesnel bir bakış açısıyla değerlendirmeye olanak sağlamaktadır. Bibliyometrik bir bakış açısıyla eskiden yapılan çalışmaları incelemek ise incelenen bilim dalının nasıl bir gelenekten geldiğini, o bilimdeki bakış açılarının daha iyi görülmesine ve ileride yapılacak olan çalışmaların daha iyi seçilmesine olanak tanıyacaktır. Bu çalışmada, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi kütüphanesinde bulunan lisans bitirme tezleri incelenmiştir. Söz konusu bitirme tezleri, 1948–1982 yılları arasında yazılmış olup toplam 2.823 adettir. Bunlardan 1.230 tanesi Fiziki Coğrafya 1.501’i de Beşeri Coğrafya, 91 tanesi de Bölgesel Coğrafya alanında kaleme alınmış çalışmalardır. Böyle bir çalışmanın yapılmasının zorunluluğunu ortaya koyan temel faktör; bahsi geçen bitirme tezlerinin toplu bir katalog altında bulunmayışıdır. Bahsi geçen, bitirme tezlerinin bir kısmı kaybolmuş, bir kısmı İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanesi’nde bir kısmı ise şahsi kütüphaneler de bulunmaktadır. Dolayısıyla eksiksiz bir kataloğu mevcut değildir. Bu noktada ise çalışmaya 1948 ile 1982 yılları arasındaki tüm tezler dahil edilmeye çalışılmıştır. Dolaysıyla bu çalışma bir anlamda katalog kaydı görevini üstlenecektir.

XIX. Yüzyılda Viyana’daki Katolik Ermeniler ve Osmanlı-Avusturya İlişkilerine Tesirleri

“…Yukarıda ifade ettiğimiz üzere Gregoryen mezhebi, Ermenilerin bir anlamda milli mezhebi olarak kabul edilmektedir. Özellikle eski dönemlerde din; kültür ve siyasi kimliği belirleyen temel unsur olarak kabul edildiği için Ermenilerin Ortodoks-Gregoryen mezhebinden ayrılarak, Katolik, Rum-Ortodoks, Slav-Ortodoks veya daha sonraki dönemlerde olduğu gibi Protestan olmaları, Ermenilerin kendi camiasından çıkmaları ile aynı anlamda algılanmaktaydı 33 .…”

“…Lui (1643-1715) döneminden itibaren ekonomik ve siyasi geleceğini Akdeniz bölgeleriyle bağlantılı gören ve politikalarını buna göre şekillendiren Fransa, 1730'lardan itibaren de Osmanlı Devleti'ndeki gelişmeleri kararlı bir şekilde yönlendirmeye çalışan tek Batılı güç olarak kendini göstermiştir. Bu durum Ermeniler arasında Katolikleşmenin artmasına yardımcı olmuştur 39 . Bu dönemde Fransa'nın tüm Doğu ülkelerinde etkinliğinin arttığı, özellikle elçilerin, misyonerlerin ve tüccarların son derece uyum içinde çalıştıkları ve rakipleri Avusturya ve Rusya'dan çok ilerde oldukları anlaşılmaktadır.…”

“…Osmanlı yöneticileri Ermeni patriklerine, yabancı kiliselere giden, Katolik mezhebine giren ve kendi mezhebine aykırı davranan Ermenileri araştırma, devlete ihbar etme ve devletten bunların "tedip ve terbiyelerini" isteme yetkisi vermiştir 47 . Ayrıca gönderilen emirlerin tam olarak uygulanması, aksi takdirde kendilerinin cezalandırılacakları ile ilgili uyarılar da yapılmıştır.…”

İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi

“…Bunlardan ilki bir konu çerçevesinde yayımlanmış olan çalışmaların derlenmesi ve analizlerinin yapılmasıdır (Chiu, ve Ho, 2007;Savrun ve Mutlu, 2019;Şakar ve Cerit, 2013;Depren, Kartal ve Depren, 2018;Düşmezkalender ve Metin, 2019;Temizkan, Çiçek ve Özdemir, 2015;Tayfun, Ülker, Gökçe, Tengilimoğlu, Sürücü ve Durmaz, 2018;Alan ve Şen, 2020;Sarı ve Delen, 2021;Siyavuş ve Aydın, 2021). Diğeri ise belirli bir bilim dalına mensup olan araştırmacıların yoğunlaştığı bir derginin, kurumun, kitap serisinin ya da belirli bir kurumda üretilmiş olan tezlerin ele alınması şeklindedir (Apak, Erol ve Öztürk, 2016;Şahin, Akdağ, Çakıcı, Neslihan, 2018;Şen, Hatunoğlu ve Terzi, 2017;Kavakcı ve Yardımcıoğlu, 2018;Erbaşı, Gümrah ve Hakses, 2017;Şahin ve Kahraman, 2019;Askeroğlu, 2018;Karagöz ve Kozak, 2014).). Gerek konu bazlı gerekse kurum bazlı olmak üzere elde edilmiş olan çalışmalar birçok açıdan ele alınabilir.…”