Jenotdel (Komünist Parti Kadın Birimi) ve Türkistan’daki Çalışmaları

Abstract

Kadınlar gerek Rusya'daki Şubat ve Ekim devrimlerinde gerekse devrim sonrasında gerçekleştirdikleri çalışmalarla Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin en önemli destekçilerinden biri oldu. Ancak Komünist Parti'nin ayrı bir kadın biriminin kurulması konusunda endişeleri mevcuttu. Parti yönetimi, böyle bir birimin kadınlar arasında feminist bir sapmaya yol açabileceğinden endişe ediyordu. Ancak aralarında İnessa Armand ve Aleksandra Kollontay'ın da yer aldığı kadın hareketinin liderleri, Parti'yi Jenotdel'in kurulması konusunda ikna etmeyi başardı. Jenotdel'in görevi, kadınların çocuk bakımı, ev işleri gibi angaryalardan kurtarılmalarına, bunun yanı sıra kürtaj, işsizlik, fuhuş gibi sorunların çözümüne yardımcı olmaktı. Jenotdel'in önemli bir vazifesi daha vardı, bu ise "Doğulu kadınlar" olarak tanımlanan Müslüman kadınları Sovyet toplumunun bir parçası haline getirmekti. Bu çalışmada Rusya'da kadın hareketinin gelişimi, Jenotdel'in kuruluş süreci ve çalışmalarının içeriği hakkında bilgi verilecek, ayrıca Jenotdel'in Türkistan'daki Müslüman kadınlar arasında yürüttüğü faaliyetler incelenecektir.