Jeopolitik Risk ve Borsa Endeksinin Nedensellik Analizi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bootstrap Panel Nedensellik Testi

Abstract

Jeopolitik risk, ekonomik belirsizlik ve siyasi belirsizlik, ekonomide yol açtıkları olumsuz etkilerden dolayı “belirsizlik üçlüsü” olarak anılmaktadır. Jeopolitik risk unsuru sadece yerel terör saldırılarının değil, aynı zamanda savaş riskleri, askeri tehditler ve Orta Doğu gerginlikleri gibi tüm küresel belirsizlikleri kapsamaktadır. Jeopolitik riskler yatırım kararlarının belirleyicilerinden biri olması nedeniyle tüm finansal piyasaları etkilemektedir. Yüksek jeopolitik riskin borsa endeksinde düşüş, yabancı sermayenin ülkeden çıkışı, ekonomik faaliyet hacminde daralma şeklinde sıralanacak makro ve mikro ölçekli pek çok olumsuz etkisinden bahsedilmektedir. Jeopolitik riskin etkilerini ampirik olarak test etmeye yönelik çalışmaların sayısı ise oldukça sınırlıdır. Bu durumun en temel nedeni, jeopolitik riskin ölçümüne yönelik tutarlı bir göstergenin olmayışından kaynaklanmaktadır. Caldara ve Iacoviello (2016), ABD, İngiltere ve Kanada’da basılan 11 gazetenin arşivlerini tarayarak ülkeler arası savaş, terörist atak ve askeri gerilimleri konu eden haberlerin sayımını yapmışlar ve 1985 yılı Ocak ayından başlamak üzere jeopolitik risk ölçütünü (Geopolitical Risk-GPR) geliştirmişlerdir. Bu çalışma Aralık 1987-Ağustos 2018 döneminde 9 gelişmekte olan ülkede Caldara ve Iacoviello (2016) jeopolitik risk ölçütü ve borsa endeksi arasında nedensellik ilişkisinin varlığını araştırmaktadır. Bu amaçla her bir ülke için bootstrap ve Wald istatistiğinin hesaplandığı SUR sistemine dayalı bir yöntem olan Kónya (2006) panel nedensellik testi uygulanmıştır. Elde edilen ampirik bulgular Arjantin, Brezilya, Meksika ve Tayland’da jeopolitik riskten borsa endeksine doğru tek yönlü nedensellik olduğunu göstermiştir.

The Relationship Between Geopolitical Risk and Credit Default Swap Premium: Evidence from Turkey*

“…al. 2020, real economy (Deng & Habib 2021), economic growth (Akadiri et al 2019, Soybilgen et al 2019, tourism (Akadiri et al 2019, Demir et al 2020, Lee et al 2020 , stock market (Bouras et al 2019, Chiang 2021, Gemici & Kılıç 2019, Jiang et al 2020, Polat et al 2021, Triki & Ben Maatoug 2021, Üçler & Özşahin 2020, Sekmen 2020, İltaş 2020, petroleum (Liu et al 2019, Qin et al 2020 and direct foreign investment (Arslan 2019) is investigated. Still, to the authors' knowledge, apart from Alptürk et al (2021) no study concentrating on the dependency between CDS premium and geopolitical risk is available.…”

“…Within this context, the objective of this study is to investigate the impact of geopolitical risks on the CDS premium of Turkey. Literature reviewed within this scope assesses the relationship between geopolitical risk and gold (Baur & Smales, 2018;Das, et al, 2019), bitcoin (Bouri et al, 2020;Aysan et al, 2019), real economy (Deng & Habib, 2021), economic growth (Akadiri et al, 2019;Soybilgen et al, 2019), tourism (Lee et al, 2020;Demir et al, 2020), stock market (Bouras et al, 2019;Chiang, 2021;Jiang et al, 2020;Gemici & Kılıç, 2019;Polat et al, 2021;Üçler & Özşahin, 2020;Sekmen, 2020;İltaş, 2020) and petroleum (Liu et al, 2019). In this step, only one study (Alptürk et al, 2021) investigating the interdependency between geopolitical risk and CDS premium is reviewed.…”