Kadavra Donörden Organ Nakli Oranlarını Arttırmada Hemşirenin Sorumlukları: Sahada Neler Yapabiliriz?

Abstract

Solid organ nakli, son dönem organ yetmezliklerinde hayat kurtarıcı bir tedavi yöntemidir. Her ne kadar teknoloji, cerrahi ve immünolojik alanlarda büyük gelişmeler yaşanmış olsa da kadavradan organ temini hala büyük bir sorun teşkil etmeye devam etmektedir. Türkiye, canlı donörden yapılan nakillerde dünyada ilk sıralarda olmasına rağmen kadavra donörden organ naklinde aynı başarıyı elde edememiştir. Önümüzdeki yıllarda amaç, kadavradan yapılan organ nakil sayılarının arttırılması olmalıdır. Kadavra donörden organ nakillerinin arttırılmasında toplumun bilgi ve tutumunun rolü kadar sağlık profesyonellerinin de rolü önem taşımaktadır. Ulusal ve uluslararası literatürde sağlık profesyonellerinin organ bağışına yönelik bilgi, tutum ve farkındalıkları incelendiğinde, organ bağışını arttırmada bilgi sahibi olmanın ve eğitim programlarının önemi ortaya çıkmaktadır. Organ bağış sürecinde aktif görev alan hemşireler, toplum farkındalığını arttıracak uygulamaların yanı sıra hastane ortamında da kadavra donör oranlarının artmasına katkıda bulunabilirler. Bu makalede, organ nakli sürecinin her adımında yer alan hemşirelerin olası donör saptanmasında, bakımında, koordinasyonunda ve donör ailesine yaklaşımda organ nakli sürecine sağlayabilecekleri olumlu katkılar ele alınacaktır.

Böbrek Nakli Adaylarinin Organ Teklif Listesinden Dışlanma Nedenlerinin Belirlenmesi

“…In the USA, there are more than 109,000 candidates on the organ waiting list. 1 According to the 2022 statistical data, there are 26,757 candidates registered on the kidney transplantation waiting list in Türkiye. 2 The organ waiting list in Türkiye is managed by the National Coordination Centre (NCC).…”

Hemşirelik Öğrencilerinin Organ Bağışı ve Transplantasyon Konusundaki Bilgi ve Tutumlarının Belirlenmesi

“…Sağlık çalışanlarının organ bağışı konusunda hasta ve yakınlarını bilgilendirme ve yönlendirmedeki rolü toplumun organ bağışı konusundaki farkındalığını, olumlu tutumlarını ve dolayısıyla bağışlanan organ sayısını arttırmada önemlidir (3,6). Özellikle hemşirelerin organ bağışı ve nakli konusundaki bilgi düzeyleri, organ bağışına karşı olumlu tutumları ve gönüllülükleri, beyin ölümü gerçekleşmiş hastaya yaklaşımlarını ve ailesinin karar verme sürecini önemli derecede etkileyerek ailelerin organ bağışında bulunma oranlarını arttırabilir (7,8). Aynı zamanda çalışmalar geleceğin sağlık profesyonelleri olan hemşirelik öğrencilerinin de organ, doku nakli ve transplantasyon konularında yanlış inanışlarının olduğunu ve bilgi eksiklerinin bulunduğunu göstermektedir (8).…”

“…Özellikle hemşirelerin organ bağışı ve nakli konusundaki bilgi düzeyleri, organ bağışına karşı olumlu tutumları ve gönüllülükleri, beyin ölümü gerçekleşmiş hastaya yaklaşımlarını ve ailesinin karar verme sürecini önemli derecede etkileyerek ailelerin organ bağışında bulunma oranlarını arttırabilir (7,8). Aynı zamanda çalışmalar geleceğin sağlık profesyonelleri olan hemşirelik öğrencilerinin de organ, doku nakli ve transplantasyon konularında yanlış inanışlarının olduğunu ve bilgi eksiklerinin bulunduğunu göstermektedir (8). Bunun yanı sıra organ bağışı ile ilgili eğitim verilmesi ise organ nakli konusundaki bilgi düzeyini ve organ bağışında bulunmak isteme durumunu artırmaktadır (5).…”