Kadın istihdamının coğrafyası ve bölgesel yakınsama

Abstract

The development of lagging regions and the reduction of income differences between regions have been discussed both in the world and in Turkey for many years. So much so that minimizing regional differences is used as an indicator of development. This study has a framework that addresses regional differentiation in Turkey through the phenomenon of underemployment. A situation where labor is not in the production process in a region is defined as underemployment. In this sense, income level of regions is also directly related to whether they can use their current potential. In this study, regional differences in terms of the proportion of women in total employment will be illustrated and it will be revealed whether there is any convergence in this sense. In this regard, we used the insured numbers for the period covering 2008-2019. As a result of the analysis, it is found that the proportion of women employment in Turkey is rising steadily. The steady rising give rise to that certain regions tend to converge, some regions diverge, and some regions stable. Accelerating convergence can occur based on regional and gender-based policies. This, in turn, is important in terms of ensuring economic progress and reducing regional differences.Geri kalmış bölgelerin kalkındırılması ve bölgelerarası gelir farklılıklarının azaltılması hususu hem dünyada hem de Türkiye'de uzun yıllardır tartışılmaktadır. Öyle ki bölgesel farklılıkların minimize edilmesi, bir kalkınmışlık göstergesi olarak kullanılmaktadır. Bölgelerin birbirinden farklılaşmasını sağlayan pek çok dinamik bulunmakla beraber bu çalışma, Türkiye'deki bölgesel farklılaşmayı eksik istihdam olgusu üzerinden ele alan bir çerçeveye sahiptir. Bir üretim faktörü olarak emeğin bir ülke ya da bölgede üretim sürecinde ol(a)madığı ya da kullanıl(a)madığı durum, eksik istihdam olarak tanımlanmaktadır. Buradan hareketle bölgelerin gelir durumu, mevcut potansiyelini kullanıp kullanamamasıyla da doğrudan ilişkilidir. Dolayısıyla bu çalışmada, kadının toplam istihdam içindeki oranı açısından bölgesel farklılaşmalar resmedilecek ve bu anlamda herhangi bir yakınsamanın olup olmadığı ortaya konulacaktır. Bu bağlamda, çalışmada 2008-2019 yıllarını kapsayan döneme ilişkin il bazındaki sigortalı sayıları kullanılmıştır. Analiz neticesinde Türkiye'de kadının toplam istihdam içerisindeki oranının istikrarlı bir biçimde arttığı görülmektedir. Ülke genelindeki istikrarlı artış, bazı bölgelerin yakınsama bazı bölgelerin ıraksama, bazı bölgelerin ise duraksama eğilimine girdiğini göstermektedir. Yakınsamanın hızlandırılması ve istikrarlı bir yapıya kavuşturulması, bölgesel ölçekte ve cinsiyet temelli politikaların uygulamaya konulmasıyla gerçekleşebilir. Bu da eksik istihdamın işgücüne katılarak ekonomik ilerlemenin sağlanması ve bölgesel farklılıkların azaltılması açısından önem arz etmektedir.

Türkiye'de Ekonomik Coğrafyanın Yüzyılı

“…Son yıllarda ise bu alana dair yapılan çalışmaların sayısı artmaktadır (Koçman, 1999;Kayan, 2000;Mutluer & Ölgen, 2002;Gümüşçü, ve 2019Gümüşçü & Karakaş-Özür, 2016;Tanrıkulu & Gümüşçü, 2021). Türkiye'de coğrafyanın kurumsallaşma tarihine odaklanan bu çalışmalara ek olarak yakın zamandaki çok sayıda çalışma ise disiplinin güncel konumunu ve sorunlarını eleştirel bir şekilde ele almaktadır (Bekaroğlu, 2016;Bekaroğlu & Yavan, 2013ve 2018Bekaroğlu, Yavan & Anlı, 2019;Bekaroğlu & Yazan, 2021;Arı, 2013Arı, ve 2017Yavan, 2005a;ve 2019Yavan & Kurtar-Anlı, 2018;Perouse, 2012;Özgür, 2018;Özgür & Yavan, 2013;Tuysuz & Yavan, 2012). Buna karşın coğrafyanın alt bilim dalları itibariyle disiplinin tarihini ele alan çalışmaların sayısı çok sınırlıdır (Karabulut, 2013;Bekaroğlu & Özdemir, 2014).…”