Kalkınma Planlarının Kıyaslamalı Analizi: Türkiye Örneği

Abstract

Türkiye’nin uzun vadeli ekonomik kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesinde, çarpan etkisi ile gelişme sürecini hızlandıran, güçlü yönetişim yapılarının oluşturulması ve kurumlara güvenin tesis edilmesi, giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de oluşturulan kalkınma planlarını, iktisadi eğilimler, küresel değişim karşısında ülkedeki etkileşimi ve dünya ekonomisindeki makroekonomik gelişmeler ile beklentiler çerçevesinde analiz etmektir. Bu bağlamda, plan öncesi dönemde Türkiye’deki ekonomik ve sosyal gelişmelere değinilecektir. Sonrasında kalkınma planlarının 1985-2019-2023 yılları sürecinde belirlenen; hedef ile politikaları, rekabetçi üretim-verimlilik, istikrarlı ve güçlü ekonomi, nitelikli insan, güçlü toplum, yaşanabilir şehirler, sürdürülebilir çevre ile hukuk devleti, demokratikleşme/iyi yönetişim alt başlıklarına göre yaşanılan değişimleri derinlemesine inceleyerek literatüre katkı sunulması hedeflenmektedir. Araştırmada kalkınma kavramının ortaya çıkış sürecinden günümüze kadar uzanan dönemlere ait geliştirilen teori ve yaklaşımlar, 1984 sonrası 1985-1989’dan başlayarak, günümüz ve gelecek kalkınma planlarının hedef ve politikalarının amaçlarına ilişkin içerik analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda ortaya çıkan bulgular tartışılarak yorumlanacaktır.