KAMUSAL MAL ve HİZMET OLARAK EĞİTİM HİZMETİ VE HARCAMALARI: TÜRKİYE ve DİĞER OECD ÜLKELERİ KARŞILAŞTIRMASI

Ömür, Özgür Mustafa; Giray, Filiz

doi:10.18026/cbayarsos.280559

Cited by 7 publications

(6 citation statements)

References 1 publication

Supporting

Mentioning

Contrasting

Unclassified

Order By: Relevance

“…Eğitim hizmetinden yararlanan bireylere bir bedel ödettirmek de mümkündür. Bu açıdan eğitim hizmeti, özel mal özelliklerini de taşımaktadır (Ömür & Giray, 2016).…”

Section: Kamusal Mal Ve Kamu Harcamalariunclassified

“…Bu yüzden bu tür mal ve hizmetlerin devlet ve özel sektör tarafından birlikte üretilmesi ve sunulması zorunludur (Nadaroğlu, 2000). Eğitim hizmetlerinin sağladığı önemli dışsal fayda nedeniyle, sağlık hizmetinde de olduğu gibi, bu hizmetlere olan toplumsal talepleri tüm ülkede karşılayacak düzeyde kamu kesimince üretilmesi zorunludur (Ömür & Giray, 2016).…”

Section: Kamusal Mal Ve Kamu Harcamalariunclassified

“…Eğitim hizmeti hem özel hem de kamusal mal özelliği taşısa da OECD ülkelerinde eğitim kurumlarına genel olarak kamu kaynaklarından yatırım yapılmaktadır. Özel kaynaklar ise daha çok yükseköğretim kurumlarına yatırım yapmaktadır (Ömür & Giray, 2016).…”

Section: Kamusal Mal Ve Kamu Harcamalariunclassified

“…Bu özelliklerinden dolayı, eğitim hem kamu hem de özel sektör tarafından sunulması gereken bir yarı kamusal hizmet olarak kabul edilir. Eğitimin toplum ve bireyler üzerindeki bu olumlu etkileri, çoğu ülke tarafından fark edilmiş ve ülkelerin harcamalarını eğitime yöneltmiştir (Ömür & Giray, 2016).…”

Section: Introductionunclassified

See 3 more Smart Citations

Education expenditures in higher education

KAYA

2023

Yıldız Sos Bil Ens Der

View full text Add to dashboard Cite

Dünyanın pek çok ülkesinde yükseköğretim hizmeti ağırlıklı olarak devlet desteğiyle sürdürülmektedir. Dünya ülkelerinin ekonomileri, kültürleri ve politik sistemleri açısından birbirlerinden farklıdır. Ama söz konusu yükseköğretimin finansmanı olduğunda büyük benzerlikler bulunmaktadır. Özellikle eğitim gibi alanlara yapılan harcamaların uzun vadede toplumsal gelişim üzerindeki etkilere bakıldığında yapılan kamu harcamalarının toplum ve ülke üzerinde olumlu dışsallık yaratacağı düşünülmektedir. Bu nedenle bu tür harcamaların artırılması ülkenin kalkınması ve büyümesi için önemlidir. Eğitim harcamalarının hem bütçe içerisinde hem de gayrisafi milli hasılaya oranının artması eğitime verilen önemi göstermektedir. Devlet tarafından yükseköğretim öğrencilerine yönelik yapılan sosyal, verimsiz ve cari transferler ile sosyal dengenin sağlanması hedeflenmektedir. Söz konusu harcamalar ile öğrencilerin yükseköğrenimlerini tamamlamalarına yardımcı olunması amaçlanmaktadır. Türkiye gelişmekte olan bir ülke olduğu için eğitime verilen önem daha da öncelik kazanmaktadır. Üniversitelere ayrılan bütçelerin en büyük kalemleri personel giderleri yani cari giderlerdir. Bütçede GSYİH hesaplamasında eğitime yapılan harcamalar artış trendinde gibi görünse de bu kalemler aslında eğitim harcamaları hesaplamalarında yanıltıcı rol oynamaktadır. Eğitim harcamaları cari kalemden çok yatırım harcamasıdır. Ancak bazı hesaplama yöntemlerinde bu şekilde değerlendirilmemektedir. Örneğin YÖK'ün her yıl yayınladığı Üniversiteleri İzleme ve Değerlendirme göstergelerinde, gösterge açıklamasına göre eğitim harcamasını hesaplarken yatırım harcamaları dikkate alınmamaktadır. Yatırım harcamalarının ise büyük bir kısmı eğitim harcamalarından oluşmaktadır. TÜİK'in her yıl yayınladığı eğitim harcamaları hesaplamasında ise Üniversitelerin bütçelerinin tamamı dikkate alınmaktadır. Bu da hesaplamada şişkinliklere neden olmaktadır. Bu çalışma kapsamında üniversitelerin sürdürülebilir bir finansman yapısı oluşturabilmeleri için; üniversitelere aktarılan kamu kaynaklarının artırılması, üniversitelerin kamu finansmanı ve öğrenim ücretleri dışında da gelir kaynaklarını çeşitlendirmesi ve artırması, kurumların stratejik planlarına dayalı finansman tahsisi modellerine geçilmesi, ödenek miktarının üniversite performansına bağlı olarak belirlenmesi ve kaynaklarını daha verimli kullanabilmeleri için mali özerklik ve esneklik düzeyleri artırılması gibi politika önerilerinin uygulanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

show abstract

“…Eğitim hizmetinden yararlanan bireylere bir bedel ödettirmek de mümkündür. Bu açıdan eğitim hizmeti, özel mal özelliklerini de taşımaktadır (Ömür & Giray, 2016).…”

Section: Kamusal Mal Ve Kamu Harcamalariunclassified

Section: Introductionunclassified

See 2 more Smart Citations

Education expenditures in higher education

KAYA

2023

Yıldız Sos Bil Ens Der

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

“…MEB, YÖK ve üniversitelere genel bütçede ayrılan ödeneklerin de düzenli artış gösterdiği; ancak GSYH ve merkezi yönetim bütçe paylarının düzenli bir artış içinde olmadığı söylenebilir. Türkiye ekonomisinde sağlıklı bir ekonomik büyüme, ekonomik ve sosyal açıdan kalkınma ve AB kriterlerine uygun duruma gelmesinde eğitim, dolayısıyla eğitim harcamalarının önemli olduğu vurgulanmıştır (Ömür & Giray, 2016). Milli gelir ve bütçeden ayrılan pay arttıkça sosyal refah düzeyi de yükseleceği (Ayrangöl & Tekdere, 2014: 9) ; eğitim yatırımları ve ekonomik büyümenin arasında olumlu bir ilişki olması (Afşar, 2009;Eriçok &Yılancı, 2013;Landau,1983;Tamang, 2011); ayrıca bu ilişkinin uzun dönemli olması (Uçan & Yeşilyurt, 2016) gibi sebeplerle Türkiye'deki eğitim harcamalarına gereken önemin verilerek, bu konu üzerinde durulmasının önemli olduğu ifade edilebilir.…”

Section: Sonuç Ve Yorumunclassified