Kari̇katür Çevi̇ri̇si̇ Bağlaminda Çevi̇ri̇ Alt Edi̇nçleri̇ne Bi̇r Bakiş

Abstract

Karikatürler geçmişten günümüze kadar toplumların kültürlerinde önemli yere sahiptirler. Bir iletişim aracı olarak sevilerek okunan karikatürlerde yaşamın içinden çok farklı konular ele alınmaktadır. Yazılı çevirinin bir alanı olarak karikatür çevirisi yapmak isteyen çevirmenlerin kaynak ve hedef dile hakim oldukları kadar, kaynak ve hedef kültüre de hakim olması beklenmektedir. Karikatür çevirilerinin çeşitli sorunlar içermesi bu yüzden şaşırtıcı değildir. Bu sebeple bu çalışmanın amacı, mizah-kültür ilişkisini açıklayarak çeviri eğitimindeki çeviri ve alt edinçlerinin önemini vurgulamaktır. Çeviri eğitiminde çeviri edincini oluşturan tüm alt edinçleri: dil edinci, metin edinci, kültür edinci, aktarım edinci, araştırma edinci, uzmanlık edinci, iletişim edinci, teknoloji edinci kazandırmak amaçlanır. Çeviri öğrencilerinin bu alt edinçleri edinerek, çeviri edincine sahip bir şekilde mezun olmaları beklenmektedir. Bu çalışmada, çeviri alt edinçlerden dil edinci, kültür metin ve aktarım edinçlerine odaklanılmıştır. Karikatür çevirisindeki değinilen sorunlar için çevirmenlerin bunlarla kültürel, teknik ve dilsel bağlamda nasıl yüzleştiği gösterilmiş ayrıca çeviri edinçleri arasındaki ilişki irdelenmiştir. Karikatür çevirisine çevirmen, sadece dil bilgisi ile çeviri yapamayacağı aynı zamanda çeviri, kültür ve diğer alt edinçlere de ihtiyacı olduğu açıktır. Çalışmada bu bağlamda çeviride çevirmenlerin rolü, çeviri eğitimi ve çeviri edinçlerinin önemi ve dikkat edilmesi gereken noktalara dikkat çekilmiştir. Uygulama bölümü için Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Almanca Mütercim-Tercümanlık bölümünde 3. Sınıf seçmeli dersi olarak verilen “Karikatür ve Çizgi Roman Çevirisi” dersi öğrencilerinin sınav kağıtlarındaki çevirileri değerlendirilmiştir.