Kavram Haritası ile Verilen Kendi Kendine Meme Muayenesi Eğitiminin Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlık İnançları ve Öz Yeterlilik Düzeylerine Etkisi

Abstract

Araştırma, kavram haritası ile verilen kendi kendine meme muayenesi eğitiminin hemşirelik öğrencilerinin sağlık inançları ve öz yeterlilik düzeylerine etkisini saptayabilmek amacıyla tek grup ön test-son test desenli, yarı deneysel türde yapılmıştır. Araştırma, Türkiye’de bir devlet üniversitenin Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü’nde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim öğretim bahar yarıyılı birinci sınıf derslerinden Sağlığın Değerlendirilmesi dersine kayıtlı olan kız öğrenciler oluşturmuştur. Örneklem hesabı yapılmamış, araştırmaya katılmayı kabul eden tüm öğrenciler örnekleme dahil edilmiştir (n=53). Araştırmanın dahil edilme kriterini araştırmaya katılmaya gönüllü olan 18 yaş üstü kız öğrenciler ve kendi kendine meme muayenesi eğitimini ilk kez alıyor olma parametreleri oluşturmuştur. Araştırmada veriler “Öğrenci Grubuna İlişkin Tanıtıcı Özellikler Formu”, “Kavram Haritası”, “Genel Özyeterlilik Ölçeği” ve “Meme Kanseri Taramalarında Champion'un Sağlık İnanç Modeli Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada erken evre meme kanseri tanısının önemi vurgulanarak meme kanserinden korunma ve meme muayenesinin nasıl yapılacağı kavram haritasında gösterilen ve ilişkilendirilen basamaklarla birlikte basit meme maketi kullanılarak anlatılmış ve anlatım sonrasında basit meme maketi üzerinde uygulama yapılmıştır. Katılımcılara eğitim öncesinde ve sonrasında ölçekler uygulanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin; %98,1’inin bekar, %47,2’sinin gelir giderden az, %92,5’inin düzenli spor yapmadığı ve sigara kullanmadığı, %96,2’sinin alkol kullanmadığı ve yaş ortalamalarının 19,75 ± 1,51 olduğu belirlenmiştir. Araştırmada, genel özyeterlilik ölçeğinin, ön test ve son test alt boyutlarının puan ortalamaları ve toplam puan ortalamasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Champion’un Sağlık İnanç Modeli Ölçeği’nde ise yarar, engel, güven alt boyutlarının ön test ve son test puan ortalamalarında ve toplam puan ortalamasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuştur (p