Kazanç Yönetiminin Kar Dağıtım Politikaları Üzerindeki Etkisi: BİST Sınai Endeksinde Bir Uygulama

Abstract

Finansal yöneticilerin verdikleri kâr dağıtım kararı ile işletme tarafından raporlanan dönem kârının ne şekilde kullanılacağı belirlenmektedir. İşletmenin kâr payı dağıtması, ortaklara doğrudan getiri sağlamakta, yatırımcıların pay senetlerine yatırım yapmasını teşvik etmekte ve işletmenin piyasa değerini yükseltmektedir. Ancak kâr payı ödemeleri işletmenin kullanabileceği otofinansman kaynaklarını azaltarak yapılacak yeni yatırımlar için farklı ve maliyetli finansman yöntemlerinin kullanılmasına sebep olmaktadır. Öte taraftan muhasebe manipülasyonuna yönelik uygulamalar kullanılarak şirketin raporladığı kâr tutarının olduğundan farklı gösterilerek finansal tablo kullanıcılarını yanıltmak mümkündür. Yöneticiler, “kazanç yönetimi” olarak ifade edilen genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ve muhasebe standartları bağlamında ortaya çıkan esnekliklerden yararlanarak işletmenin finansal tablolarındaki mevcut finansal durumu ortaya koymak yerine takdir yetkilerini kullanarak daha olumlu veya olumsuz bir görünüm yansıtmaya çalışabilmektedirler. Bu çalışma da kazanç yönetimi uygulamalarının kâr dağıtım politikası üzerine etkisini incelemeyi amaçlamıştır. Çalışmada BİST Sınai Endeksi’nde faaliyet gösteren ve kesintisiz kâr payı dağıtan 35 işletmenin 2015-2021 dönemine ilişkin verileri panel veri analizi ile incelenmiştir. Çalışmada kazanç yönetimini ifade eden Düzeltilmiş Jones (1995) ve Kothari (2005) modellerine göre hesaplanan ihtiyari tahakkuklar ile kâr dağıtım politikası arasında negatif ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ancak öz sermaye kârlılığı, cari oran ve finansal kaldıraç ile kâr dağıtım politikası arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.