Kentsel Yeşil Alanlar İçin Mekânsal Yeterlilik ve Ulaşabilirlik Analizi: Gaziantep/Şahinbey Örneği

Abstract

Kentler, günümüzde insanların yoğun olarak yaşadığı yerleşim birimleridir ve kentsel yerleşim alanlarının sayısı her geçen gün artmaktadır. Kentlerde yaşayan insanların, yoğun iş tempoları ve günlük hayatları dışında kendilerine kalan boş zamanlarında dinlenme, eğlenme, fiziksel ve psikolojik olarak rahatlama gibi çeşitli ihtiyaçları bulunmaktadır. Kentsel yeşil alanlar bu ihtiyaçların giderilmesi konusunda önemli işleve sahiptir. Hızla büyüyen kent alanlarında yeşil alanların varlığının yeterli miktarda olup olmadığı ayrıca bu alanlara kentlerde yaşayan insanların eşit düzeyde ve kolay bir şekilde ulaşıp ulaşamadığı önemli bir tartışma konusudur. Bu çalışmanın amacı Gaziantep kenti, Şahinbey ilçesinde bulunan kentsel mahalle statüsündeki 95 mahallenin mevcut yeşil alanlarının yeterliliklerinin ve ulaşılabilirliklerinin değerlendirilmesidir. Çalışma kapsamında, 95 mahallenin nüfus, mahalle ve yeşil alan miktarları incelenmiştir. ArcGIS 10.8.1 yazılımı ile mevcut yeşil alanların durumu tespit edilmiş ve altlık haritalar hazırlanmıştır. Şahinbey kenti toplam alanı ve nüfus yoğunluğu hesaba katılarak mekânsal analiz yöntemleriyle aktif yeşil alanların yoğunluğu ve ulaşılabilirlik mesafesi analizleri yapılarak haritalar üretilmiştir. Sonuç olarak kişi başına düşen yeşil alan miktarı 3,23 m² olarak saptanmıştır. İmar Kanunu’nda belirtilen kişi başına düşen yeşil alan miktarı standardının 10 m² olduğunu düşündüğümüzde bu oranın yetersiz kaldığını söyleyebiliriz. Çalışma alanında bulunan mevcut yeşil alanların mahallelere göre ulaşılabilirlik düzeylerinin ise genel olarak 0-200 metre yürüme mesafesinde bulunduğu sonucuna varılmıştır. Tüm bulgular kapsamında yeşil alanların yeterlilik ve ulaşılabilirlik durumları tartışılmış ve çözüm önerileri sunulmuştur.