ÖzetEpilepsili hastaların yaklaşık %20-30'unda ilaca dirençli epilepsi gelişmektedir. Bu grupta alternatif veya farmakolojik olmayan tedavi yaklaşımları olan vagus sinir stimülasyonu (VSS) ve ketojenik diyet (KD) etkin olabilecek yöntemler olarak göz önüne alınmalıdırlar. Rezektif cerrahiye uygun olmayan antiepileptik ilaç (AEİ) tedavisine dirençli nöbetleri olan çocuk ve gençler, ek tedavi olarak VSS ve KD yöntemle-rinin uygunluğu yönünde değerlendirilmek üzere ileri çocuk epilepsi merkezlerine gönderilebilirler. Ancak uygun yöntemlenmiş çalışma-ların eksikliği, kullanımlarını sınırlayabilmektedir. VSS, tüm yaş grubu çocuklar için iyi tolere edilen ve etkin bir tedavidir. Çeşitli açık etiketli çalışmalar, etkinliğinin uzun dönemde de devam ettiği yönünde bilgiler vermektedir. VSS'nin implantasyon ile ilişkili komplikasyonları, kesi yeri enfeksiyonu, kaburga kırıkları ve geçici sol vokal kord paralizisi olup, uyku apnesi, kardiyak ileti bozukluğu ve astımı olanlarda dikkatli olunması önerilmektedir. Bu tedavi yönteminin özellikle yararlı bulunduğu durumlar drop atakların tedavisi, status epileptikusa bağlı hastanede kalma sürelerinde, nöbetlerin süre ve şiddetinde azalma olarak özetlenebilir. KD, ilaca dirençli epilepsisi olan çocuklarda ek tedavi olarak kullanılmakta olan, 4:1 oranında yağdan zengin, karbonhidrat ve proteinden düşük içerikli özel bir diyettir. Yeni çalışmaların sonuçları KD'nin çocuklardaki etkinliğinin yeni bir antiepileptik ilaca geçme ile benzer olduğunu göstermektedir. Kullanımı kolay olmayan KD'in bildirilen yan etkileri, kabızlık, asidoz, hiperkolesterolemi, böbrek taşı ve açlıktır. Atkins diyeti ve düşük glisemik indeks (LGI) tedavileri gibi kullanımı daha kolay olan diyet yaklaşımları ortaya çıkmakta olup, yenilerinin hazırlanması da olası gözükmektedir.Anahtar sözcükler: İlaca dirençli epilepsi; ketojenik diyet; vagus sinir stimülasyonu.
SummaryApproximately 20%-30% of individuals who develop epilepsy will develop medically refractory epilepsy. For this population, ''alternative'' or nonpharmacologic treatments such as vagus nerve stimulation (VNS) and ketogenic diet (KD) can be highly efficacious and should be seriously considered. Children and young people with medically-resistant epilepsy and poor candidates for epilepsy surgery may be referred to a tertiary paediatric epilepsy specialist for consideration of introducing VNS or KD. Information on the availability of VNS and KD in children is limited yet, due to the lack of suitably designed clinical studies in this population. VNS, is well-tolerated and effective as add-on therapy for refractory seizures in children. There has been no indication of reduction of effectiveness in long-term, open studies. Complications associated with implantation includes infection at the incision site, rib fractures and transient paralysis of the left vocal cord. Special caution is advised for children with pre-existing sleep apnea, cardiac conduction disorders, and asthma. Decreased seizure severity and recovery time, abolition of daytime drop attac...