Agregacja, koagulacja i wytrącanie się asfaltenów ze strumieni procesowych -przegląd literatury W artykule przedstawiono problematykę wytrącania się asfaltenów, mającą znaczenie głównie w przypadku procesów wydobycia, przesyłu i przeróbki ropy naftowej. Omówiono metodyki badania tego zjawiska. Wskazano podstawowe zależności pomiędzy warunkami procesu a właściwościami fizykochemicznymi wytrąconej frakcji asfaltenowej oraz przybliżono hipotetyczne mechanizmy wyjaśniające kinetykę zjawiska koagulacji.Słowa kluczowe: agregacja, koagulacja, asfalteny, precypitacja.Aggregation, coagulation and precipitation of asphaltenes from process streamsa literature reviewThe article presents the problem of precipitation of asphaltenes of importance mainly for processes of extraction, transportation and processing of crude oil. A methodology for the study of this phenomenon is described. The paper points out fundamental relationships between process conditions and the physicochemical properties of the precipitated asphaltene fraction and describes the hypothetical kinetics mechanisms of the flocculation phenomenon.Asfalteny to grupa substancji chemicznych występujących pierwotnie w ropie naftowej, a po jej przeróbce -w całości w pozostałości próżniowej i wysokowrzących przetworach naftowych. Charakteryzuje się je na podstawie nierozpuszczalności w węglowodorach n-parafinowych. Pod względem morfologicznym asfalteny są heterocyklicznymi związkami chemicznymi zawierającymi w swojej budowie atomy siarki, tlenu i azotu. Posiadają peryferyjnie przyłączone łańcuchy alifatyczne i charakteryzują się zdolnością do tworzenia agregatów i klastrów. Asfalteny odznaczają się niekorzystną zdolnością do koagulacji, czyli wytrącania się z ropy naftowej i jej przetworów. Na zjawisko koagulacji asfaltenów wpływ ma wiele czynników fizykochemicznych zaburzających równowagę fazową w układzie gaz-ropa-asfalteny. Do głównych czynników należą: temperatura, ciśnienie, obecność ditlenku węgla, zawartość gazów, pH, zawartość metali, skład chemiczny oraz procesy mechaniczne związane z mieszaniem i przepływem surowca przez rurociągi.