Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma

Abstract

Bu araştırmada, beş yıldızlı otellerde çalışan bireylerin kişilik özelliklerinin örgütsel vatandaşlık davranışı (ÖVD) üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğunu belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, Antalya ilinindeki otel çalışanlarını kapsamaktadır. Araştırmada yüz yüze anket yöntemi tercih edilmiş, 397 kişilik veri seti değerlendirmeye alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ilk olarak faktör analizi uygulanmış, ölçeklerin geçerlilik ve güvenirliği belirlenmiştir. Faktör analizinin ardından araştırmadan elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Bu bulgulara göre; dışa dönük kişilik özelliğinin ÖVD'nın vicdanlılık, sivil erdem, nezaket ve özgecilik boyutları ile pozitif yönlü ve anlamlı ilişkisinin olduğu belirlenmiştir. Kişilik özelliklerinden uyumluluğun ise tüm ÖVD boyutları ile anlamlı ilişkisinin olduğu görülmüştür. Duygusal denge ise centilmenlik ve sivil erdem boyutları ile negatif yönde anlamlı ilişkiye sahiptir. Öz disiplin ve gelişime açıklık boyutlarının ÖVD ile ilişkisi incelendiğinde; öz disiplin kişilik özelliğinin tüm ÖVD boyutları ile anlamlı ilişkisininin olduğu, gelişime açıklık kişilik özelliğinin vicdanlılık, sivil erdem, nezaket ve özgecilikle ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Araştırma hipotezlerini test etmek amacıyla regresyon analizleri uygulanmıştır. Bu analizlerden elde edilen bulgulara göre dışa dönüklüğün sivil erdem ve nezaket boyutu üzerinde etkili olduğu görülürken, uyumluluğun nezaket boyutu haricindeki tüm ÖVD boyutları üzerinde anlamlı etkisinin olduğu saptanmıştır. Ayrıca duygusal denge boyutunun ÖVD'nın sadece centilmenlik ve özgecilik boyutu üzerinde anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Öz disiplin ve gelişime açıklık boyutlarının ÖVD'na etkisine yönelik regresyon analizi sonuçları incelendiğinde ise öz disiplin kişilik özelliğinin ÖVD'nin tüm boyutları üzerinde etkisinin olduğu, gelişime açıklığın vicdanlılık, sivil erdem ve özgecilik boyutları üzerinde anlamlı etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar dikkate alındığında beş yıldızlı otel çalışanlarının sahip olduğu kişilik özelliklerinin ÖVD sergileme düzeyinde etkili olduğu görülmektedir. Dolayısıyla bu araştırma sonucunda elde edilen bulguların konu ile ilgili literatüre ve otel işletmeleri üzerine yapılacak olan diğer çalışmalara katkı sağlayacağı nitelik taşıdığı düşünülmektedir.

The Effect of Personality Traits of Employees in the Wood Panel Industry on Organizational Citizenship Dimensions and Burnout Levels

“…Kişiliğin alt boyutu bakımından ise örgütsel vatandaşlık davranışı ile sorumluluk, dışa dönüklülük, uyumluluk ve gelişime açıklık boyutları arasında pozitif anlamlı bir ilişki ve nevrotiklik boyutu ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında çok düşük negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ceyhan ve Yıldırım[49] otel çalışanlarının dışadönüklük, uyumluluk, özdisplin ve gelişime açıklık düzeyleri arttıkça çalışanların örgütsel vatandaşlık davranış gösterme eğilimlerinin artacağını ve duygusal denge düzeyi arttıkça ise çalışanların örgütsel vatandaşlık davranışı sergileme sıklığının azalacağını söylemişlerdir. Da'as ve arkadaşları[50] okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile örgütsel vatandaşlık davranış sergileme eğilimleri arasında anlamlı ilişkiler bulmuşlardır.…”