Kıta Felsefesinde Yapısöküm Yaklaşımının Çeviri Olgusuna Etkisi

Abstract

ÖzAvrupa kıta felsefesi, fenomenolojiden yapısalcılı a, yapısökümden postmodernizme kadar 20.yy'da ortayan çe itli dü ünce akımlarını kapsamaktadır. Bu ele tiri kuramları, sosyolojiden siyaset bilimine, edebiyattan sanat tarihine çok çe itli alanlarda büyük etkisi olmu tur. Kıta felsefesi, genelde toplum ve özelde ise metin anlamlandırmaya yönelik farklı okumaların mümkün olabilece ini göstermi tir ve dü ünce temellerini sorgulamı tır. Anlam, metafizik bir öz olmaktan ziyade metinlerarası ili kiler ile olu maktadır. Yapısalcılıktan post-modernizme kadar ideoloji, kimlik, ve güç kavramları, toplumsal duyarlık gerektiren kavramlardır. Bu kavramlar, toplumsal bir ileti im eylemi olarak tanımlanan çeviriye müdahale olarak ortaya çıkabilmektedir. Çeviri metnin üretilmesinden alımlanmasına kadar çeviri sürecine katılan payda ların duyarlıkları, çıkarları ve konumları, çeviri metne yansımaktadır. Yapısöküm, bir metin okumadır. Yapısöküm okuma yöntemi, metnin içindeki çeli kileri ortaya çıkaran bir okumadır. Bu çalı manın amacı, yapısökümcü dü ünce yakla ımını anlamada genesis, söz/yazı ikili i ve çeli kili (aporetic) okuma temel kavramlar üzerinden bir (kaynak) metnin farklı okuma yöntemini betimlemek ve çevirinin temel kavramlarına yönelik çıkarımlarda bulunmaktır. Çalı ma, gerekçelendirilebilen müdahale (justified intervention)" kavramına vurgu yapmaktadır.Anahtar Kelimeler: Kıta Felsefesi, Yapısöküm, Çeviri, Çeviribilim, Anlam. AbstractContinental philosophy embraces such movements as phenomenology, hermeneutics, existentialism, structuralism, critical theory, deconstruction developed in continental Europe in the 20th century. It has an impact on a diversity of fields like sociology, political science, literary theory, theology, art history, feminism and a variety of cultural studies. Perhaps the most persistent feature of continental philosophy is a commitment to the questioning of foundations. From phenomenology to deconstruction, one encounters the persuasion that the old foundationalist arguments no longer suffice. Meaning is not some metaphysical essence or substance; it is a task of intersubjective and intertextual relations. Concepts like identity, ideology and power relations are the ones that need sentitiveness. These movements may appear as intervention in translation defined as an action of social communication. The relative interests and positions of the participants play a crucial part in contextualizing the production and reception of translation. Deconstruction is a reading of texts, which makes explicit the contradictions in the text. It is the objective of the study to describe how (source) texts can be read differently based on the fundamental concepts of deconstruction such as genesis, speech/writing and aproretic reading, and to draw conclusions to translation phenomenon. It also stresses out the concept of justified intervention in translation.