Komeński a Ramus i ramizm – czyli o nowych tropach badań komeniologicznych

Abstract

Celem niniejszego tekstu jest ukazanie wspólnych elementów poglądów Jana Amosa Komeńskiego, Wolfganga Ratkego i innych autorów ruchu dydaktycznego z poglądami filozoficznymi i pedagogicznymi Piotra Ramusa. Był on francuskim profesorem Uniwersytetu Paryskiego w XVI wieku, humanistą, logikiem i propagatorem znacznego uproszczenia treści i metod nauczania sztuk wyzwolonych. Jego traktaty były często omawiane i wydawane oraz komentowane na niemieckich uniwersytetach protestanckich w XVI-XVII wieku. Wyższa Szkoła w Herborn, gdzie Komeński studiował w latach 1611-1613, była jednym z ważniejszych cen-trów recepcji tak zwanej drugiej fali ramizmu (Hotson). Młody Komeński cytował wielokrotnie pisma Ramusa w swych debatach szkolnych w Herborn (1612, 1613). Profesor miał duży wpływ na formowanie poglądów encyklopedycznych i dydaktycznych Komeńskiego. Również Wolfgang Ratke, twórca niemieckiego protestanckiego ruchu dydaktycznego w drugiej dekadzie XVII wieku, pozostawał pod wpływem ramizmu.