Konya’daki Halk Kütüphanelerinin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Karşılaştırılması

Abstract

Veri zarflama analizi (VZA), veriler hakkında hiçbir varsayımda bulunmayan ve benzer özelliklere sahip karar verme birimlerinin (KVB) göreli etkinliklerini karşılaştıran bir uygulamadır. Bu çalışma, Konya'daki 24 halk kütüphanesinin etkinliğini VZA adı verilen bir yöntem kullanarak karşılaştırmıştır. VZA, halk kütüphanelerinin etkinliğini ölçmek için şu girdileri kullanmıştır: kitap sayısı, giren kitap sayısı ve personel sayısı. Ölçülen çıktılar ise okuyucu sayısı, ödünç verilen materyal sayısı ve kütüphane üye sayısıdır. Makalede matematiksel model olarak CCR modelinden yararlanılmıştır. Model MaxDEA yazılımı kullanılarak çözülmüştür. VZA tekniği dört halk kütüphanesinin etkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu, bu kütüphanelerin çıktılarını üretmek için girdilerini mümkün olan en verimli şekilde kullandıkları anlamına gelmektedir. Diğer 20 halk kütüphanesi ise etkin değildir, yani girdilerini daha verimli kullanarak etkinliklerini artırabilirler. Konya'daki halk kütüphaneleri arasında verimlilik açısından önemli farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, kütüphane personelinin niteliği, kaynakların mevcudiyeti ve kütüphane hizmetlerine olan talep düzeyi gibi faktörlere bağlı olabilir. Bu çalışmanın sonuçları, kütüphanelerin verimliliklerini artırmak ve kullanıcılarına daha iyi hizmet sunmak için kullanılabilir. Verimli kütüphaneler, verimsiz kütüphaneler için bir model oluşturabilir. Verimsiz kütüphaneler, verimliliklerini artırabilecekleri alanları belirleyebilir ve gerekli değişiklikleri uygulayabilirler.