Kościół i wspólnota polityczna. Refleksje posoborowe

Abstract

Aniela DylusKościół i wspólnota polityczna. Refleksje posoboroweSoborowy przełom, jego istota i znaczenie, zostały poddane dogłębnej refleksji w trudnej do ogarnięcia liczbie publikacji teologicznych, filozoficznych, politologicznych. Nie aspiruję do odkrywania nowych treści z soborowych dokumentów. Nie zamierzam "wyważać otwartych drzwi". Nie mam też zamiaru dokonywać przeglądu realizacji soborowych wskazań, np. w Kościele w Polsce. Nie chcę dołączać do chóru utyskujących nad niedoskonałością recepcji Vaticanum II. i niepełnością czy niedokończeniem inspirowanych nimi reform. Mimo to warto chyba po półwieczu syntetycznie przypomnieć najważniej-sze punkty soborowego przełomu w interesującym nas tu obszarze. Przypomnienie soborowego nauczania nt. właściwej "polityczności" Kościoła, obok znaczenia poznawczego, może bowiem pomóc zobaczyć zadania permanentnie czekające na podjęcie.Człony interesującej nas tu relacji, tj. wspólnota polityczno-prawna i zorganizowana w Kościół wspólnota wierzących zostały przez Sobór zupełnie inaczej zdefiniowane. Z tego nowego pojmowania ich esse siłą rzeczy wypływa inne agere. Właśnie według tego klucza uporządkowany został niniejszy tekst. Po określeniu nowego statusu w nauczaniu soborowym wspólnoty politycznej (1) i Kościoła (2), zostanie określony postulowany sposób obecności wierzących w świeckim państwie (3). Nowy status wspólnoty polityczno-prawnejKluczowymi pojęciami w opisie tego nowego statusu są: wolność religijna jako gwarantowana przez państwo zasada prawna i autonomia. W rezultacie konsekwentnego wcielania tych pojęć do nauczania społecznego Kościoła nastąpiło przejście: od civitas christiana (państwa wyznaniowego) do państwa neutralnego religijnie i światopoglądowo.Ciągle trwa spór co do tego, czy i jak dalece soborowa nauka w wielu kwestiach, chociażby pojmowania wolności religijnej, była zasadniczym przełomem, czy jedynie kontynuacją głównych wątków kościelnego przepowiadania. Nie ma jednak wątpliwości, że w rozumieniu państwa nastąpiło zerwanie z dotychczasową tradycją. Na gruncie tej tradycji, bazując na modelu pań-stwa katolickiego, wymagano od władzy państwowej uruchomienia odpowiednich środków przymusu dla gwarancji prawdziwego kultu Bożego, zgodnego z katolicką nauką wiary. Natomiast Deklaracja o wolności religijnej bez zastrzeżeń uznała neutralność religijną nowoczesnego 45 W adhortacji Christifideles laici czytamy: "Aby ożywiać duchem chrześcijańskim doczesną rzeczywistość służąc (…) osobie i społeczeństwu, świeccy nie mogą rezygnować z udziału w "polityce", czyli w różnego rodzaju działalności gospodarczej, społecznej i prawodawczej, która w sposób organiczny służy wzrastaniu wspólnego dobra; Ojcowie synodalni stwierdzali wielokrotnie, że prawo i obowiązek uczestniczenia w polityce dotyczy wszystkich i każdego; formy tego udziału, płaszczy-zny, na jakich on się dokonuje, zadania i odpowiedzialność mogą być bardzo różne i wzajemnie się uzupełniać. Ani oskarżenia o karierowiczostwo, o kult władzy, o egoizm i korupcję, które nierzadko są kierowane pod adresem lu...

Korupcja w ujęciu historycznym i współczesnym. Pojęcie zachowania korupcyjnego na tle art. 229 k.k.

“…Na sprawiedliwość mogli liczyć procesujący się ubodzy, o ile żadna ze stron nie dała łapówki a już na pewno sprawa w istotny sposób nie zagrażała interesom możnych. Przekupnych sędziów uznawano za bezkarnych 39 . Szerzyło się bezprawie przyjmując, że jedyną karą w tamtym okresie za nieuczciwość były wyrzuty sumienia 40 .…”