Kronik Böbrek Yetmezliği Olan Hastalarda Psikolojik Sağlamlık, Algılanan Sosyal Destek ve Depresyon ile Tedaviye Uyum Arasındaki İlişki

Abstract

Giriş: Kronik börek yetmezliği gibi birçok kronik hastalık da tedavinin uzun sürmesi ve yaşamında ciddi kısıtlamalara yol açmasından dolayı tedaviye uyum süreci desteklenmelidir. Özellikle tedaviye uyumu negatif ve pozitif yönde etkileyen etkenleri bilmek ve hastaya bu doğrultuda yaklaşım sağlamak önemlidir. 
 Amaç: Araştırmanın amacı, kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda psikolojik sağlamlık, depresyon, algılanan sosyal destek ve tedaviye uyum arasındaki ilişkiyi incelemektir. 
 Yöntem: Araştırmanın verileri, etik kurul izni alındıktan sonra, Ekim 2020 – Temmuz 2021 tarihleri arasında bir Eğitim Araştırma Hastanesinde amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen 397 hasta ile araştırma ile tamamlandı. Veriler bilgi formu, Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, BECK Depresyon Ölçeği, Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Morisky Tedaviye Uyum Ölçeği ile hastalarla yüz yüze görüşme yapılarak toplandı. Veriler SPSS programında ortalama±standart sapma, medyan minimum-maksimum ve yüzdeleri belirlenerek, değişkenler arasındaki ilişkinin ve etki düzeyinin belirlenebilmesi için Pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizleri SPSS programı kullanılarak yapıldı.
 Bulgular: Araştırmaya katılan kronik böbrek yetmezliği olanların orta düzeyde psikolojik sağlamlıkları olduğu, %58,52unun depresyon belirtileri gösterdiği, sosyal desteklerinin yüksek olduğu ve %80 oranında tedaviye uyumsuz oldukları bulundu. Psikolojik sağlamlık, depresyon ve algılanan sosyal desteğin tedaviye uyumu etkilediği bulundu.
 Sonuç: Kronik böbrek yetmezliği olan hastaların psikolojik sağlamlıklarının güçlendirilmesi, depresyon belirtilerin atlanmaması ve tedaviye uyumun sağlanması önem arz etmektedir. Hastalarının ruh sağlığı ve bireysel güçlenmesi, tedaviye uyumun arttırılması önemlidir. Bu doğrultuda tedavi rejimine uyum sağlama, hastalığın ve günlük yaşamın getirdiği stresle baş, psikoeğitim verilmesi tedavi sürecinde kritik bir yere sahip olduğu düşünülmektedir.