Kroni̇k Hastaliği Olan Yeti̇şki̇n Bi̇reyleri̇n 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Merkezli̇ Depremler Sonrasi Hastalik Yöneti̇mi̇ne İli̇şki̇n Deneyi̇mleri̇: Ni̇tel Bi̇r Araştirma

Abstract

AMAÇ: Bu araştırmada 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında kronik hastalığı olan yetişkin bireylerin ilk 72 saatteki hastalık yönetimine ilişkin deneyimlerinin incelenmesi amaçlandı. GEREÇ VE YÖNTEM: Bu araştırma nitel bir yöntemle, Nisan - Mayıs 2023 tarihleri arasında, Malatya’da yaşayan ve dâhil edilme kriterlerini karşılayan 16 depremzede ile yürütüldü. Araştırmanın verileri bireysel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplandı. Yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen veriler nitel içerik analizi yaklaşımı kullanılarak analiz edildi. BULGULAR: Araştırmanın ana temaları; (1) kalınan yerin hastalık sürecine etkisi, (2) hastalık yönetiminde karşılaşılan sorunların nedeni, (3) optimal hastalık yönetimini sürdürme çabaları ve (4) hastalık yönetimine ilişkin depremin öğrettikleri olarak belirlendi.Deprem sonrasında hastalık yönetimini olumsuz etkileyen durumlar ilaç eksikliği, bilgi eksikliği, utanma ve önceliklerin değişmesi olarak belirlendi. Hastalık yönetimini sürdürebilmek için bazı katılımcılar daha güvenli şehirlere gitmek, ilaçlarını reçetesiz olarak temin etmek ve yakınlarından destek almak gibi çabalar gösterdi. SONUÇ: Deprem öncesi hazırlıklar planlanırken kronik hastalığı olan bireyler için bireysel deprem hazırlığını içeren çalışmalar yapılmalıdır. Deprem sonrası dönemde ise sağlıklı haberleşmenin devamlılığı sağlanmalı, reçetesiz ilaç kullanımına bağlı gelişebilecek olumsuzluklar göz önünde bulundurulmalı.