Kurumsal Yöneti̇m, Bankaya Özgü Ve Makro Deği̇şkenleri̇n Karlilik Üzeri̇ndeki̇ Etki̇si̇: Bi̇st’te İşlem Gören Bankalar Üzeri̇ne Bi̇r Uygulama

Abstract

Kurumsal yönetim uygulamaları ilk çıktığı dönemlerde gönüllülük esasına göre düzenlemeler içermekteydi. Günümüzde bu uygulamalar yasal düzenlemelerle birçok ülkede zorunlu hale getirilmiştir. OECD tarafından başlatılan kurumsal yönetim ilkeleri, Türkiye’de SPK ve BDDK düzenlemeleri, Türk Ticaret Kanunu, Bankacılık Kanunu, gibi düzenleyici kurum ve kanunlar ile belirlenmiştir. 
 Çalışmada, 2018-2022 yıllarında BİST’te işlem gören bankalara ait veriler kullanılmıştır. Analizde dengeli panel yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın amacı bankaların finansal performansları üzerinde, kurumsal yönetim yapıları ve seçilen firma içi ve makro değişkenlerin etkisinin incelenmesidir. Finansal performans göstergeleri olarak aktif karlılık ve özkaynak karlılık oranları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda aktif karlılık oranı ile yönetim kurulunda yer alan kadın üye oranı ve kaldıraç oranı arasında anlamlı ve pozitif, halka açıklık oranı, büyüklük, enflasyon oranı arasında anlamlı ve negatif bir ilişki saptamıştır. Diğer bağımlı değişken ROE değişkeni ile halka açıklık oranı arasında anlamlı ve negatif, enflasyon, yönetim kurulundaki kadın üye oranı ve büyüklük oranı arasında anlamlı ve pozitif ilişkiler tespit edilmiştir.

The Impact of Financial Deepening on Bank Profitability: An Application on Participation Banks in Turkey

“…Participation in banking growth is directly linked to profitability. The impact of financial deepening on profitability has been the subject of numerous academic studies (Demirgüç-Kunt and Huizinga, 2000;Hassan and Bashir, 2003;Wu et al, 2007;Otieno, 2013;Petria et al, 2015;Karakuş and Yılmaz Küçük, 2016;Menicucci and Paolucci, 2016;Olawumi et al, 2017;Fapohunda and Eragbhe, 2017;Bouhider, 2021;Khalilullah et al, 2023;Akbaş, 2023). Therefore, the extent to which financial deepening affects the profitability of participating banks forms the fundamental hypothesis of this study.…”

“…Bulgulara göre bankaların aktif kârlılıkları (ROA) üzerinde banka büyüklüğü ve faiz oranının olumlu; döviz kuru, GDP ve enflasyonun olumsuz bir etkiye sahip olduğunu gözlemlemiştir. Akbaş (2023), 2018-2022 yıllarına ait verileri kullanarak Borsa İstanbul'da işlem gören bankaların finansal performansları üzerindeki etkileri panel veri yöntemi ile araştırmıştır. Bulgulara göre aktif kârlılık (ROA) üzerinde banka büyüklüğü ve enflasyonun negatif; özsermaye kârlılığı (ROE) üzerinde ise pozitif bir etkinin olduğu sonucuna ulaşmıştır.…”

“…Bu anlamda çalışmanın literatürdeki boşluğu doldurması hedeflenmektedir. Literatürdeki çalışmalar dikkate alınarak (Demirgüç-Kunt ve Huizinga, 2000; Hassan ve Bashir, 2003;Wu et al, 2007;Otieno, 2013;Petria et al, 2015;Karakuş ve Yılmaz Küçük, 2016;Menicucci ve Paolucci, 2016;Olawumi et al, 2017;Fapohunda ve Eragbhe, 2017;Bouhider, 2021;Bouhider, 2021;Khalilullah et al, 2023;Akbaş, 2023)…”

“…Katılım bankacılığının büyümesi, kârlılıkları ile doğrudan ilgilidir. Kârlılığın üzerindeki finansal derinleşmenin etkisi ise birçok akademik araştırmaya (Demirgüç-Kunt ve Huizinga, 2000;Hassan ve Bashir, 2003;Wu et al,2007;Otieno, 2013;Petria et al, 2015;Karakuş ve Yılmaz Küçük, 2016;Menicucci ve Paolucci, 2016;Olawumi et al, 2017;Fapohunda ve Eragbhe, 2017;Bouhider, 2021;Bouhider, 2021;Khalilullah et al, 2023;Akbaş, 2023) konu olmuştur. Bu nedenle finansal derinleşmenin katılım bankalarının kârlılıkları üzerindeki etkisinin ne düzeyde olduğu bu araştırmanın temel hipotezini oluşturmaktadır.…”