Cover:Typical location that is troubling by low adhesion by leafs in autumn; a lot of trees along the track.
V
SamenvattingDe gladde sporen problematiek is inherent aan het gekozen principe van het versnellen (aanzetten) en vertragen (remmen) van een trein door middel van een stalen wiel op een stalen rail. Het voordeel van een lage rolweerstand heeft als nadeel dat de rem-en aandrijfkrachten die overgebracht worden door een (rond) wiel op de rail beperkt zijn. Als van de wielen een hogere kracht wordt gevraagd dan ze kunnen overbrengen op het spoor gaan de wielen slippen, dit kan zowel bij het versnellen van de trein als bij het vertragen. Al sinds tenminste 150 jaar wordt onderzocht hoe deze krachtoverdracht verbeterd kan worden. Dit heeft geresulteerd in al meer dan een miljoen wetenschappelijke publicaties over dit onderwerp. Er zijn al een groot aantal maatregelen ontwikkeld maar ondanks dat is er nog steeds overlast door gladheid.De laatste decennia wordt het verbeteren van deze krachtsoverdracht alleen maar belangrijker omdat er wens is naar sneller, efficiënter (beter benutten spoorcapaciteit) en veiliger vervoer. Vanwege dit belang hebben NS en ProRail het gladde sporen onderzoeksprogramma AdRem (Adhesie Remedie) opgestart. Onderleiding van NS en ProRail hebben Universiteit Delft, Wageningen Universiteit en Universiteit Twente met ondersteuning van Lloyd's Register Rail en Delta Rail dit onderzoeksprogramma uitgevoerd. Het onderzoek waar dit document betrekking op heeft is in het kader van AdRem uitgevoerd.Gladheid heeft met name negatieve gevolgen voor punctualiteit, spoorcapaciteit, veiligheid, schade aan materieel/infrastructuur en imago. Basiskennis over gladheid is maar beperkt bekend zoals: waar en wanneer is het hoe glad, welke rem-/aanzetprestaties kan een trein halen op glad spoor, hoe vaak treedt gladheid op, hoe bedient de machinist de trein bij gladheid, wat zijn de gevolgen van gladheid op de punctualiteit, veiligheid en spoorcapaciteit. De kennis die wel bekend is is voor het overgrote deel gebaseerd op subjectieve waarneming van met name machinisten.Het gebrek aan kennis over de problematiek is een belangrijke reden dat het gladde sporen probleem nog steeds bestaat. Hierdoor is het lastig om effectieve en efficiënte maatregelen te nemen. Oorzaak van de gebrekkige kennis over gladheid is het gebrek aan een meetmiddel dat de problematiek zoals die in de praktijk voorkomt kan vaststellen. Dit meetmiddel moet niet alleen in staat zijn om gladheid te meten, maar ook verbanden kunnen leggen tussen gladheid en locatie, tijdstip, genomen maatregelen, treinprestaties en bediening door machinist. Om deze verbanden goed in kaart te brengen is het noodzakelijk om veel metingen uit te voeren.De doelstelling van dit onderzoek is is het inzichtelijk maken van de problematiek en op basis daarvan verbetervoorstellen op te stellen.Om de gewenste inzichten te verkrijgen zijn 5 meettreinen (VIRM tribotreinen) ontwikkeld. Deze meettreinen kunnen de mate van gladheid meten als er slip van één van de aangedreve...