Słowa kluczowe: badanie ultrasonograficzne (USG) trzustki, nowe techniki w USG, różnicowanie zmian ogniskowych w trzustce. Key words: pancreas US evaluation, new techniques, focal lesion of the pancreas.Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Grzegorz Ćwik, Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego, SPSK 1, ul. Staszica 16, 20-081 Lublin, tel. +48 81 532 41 27, faks +48 81 532 88 10, e-mail: grzegorzcwik@poczta.fm Artykuł poglądowy/Review paper Streszczenie Ultrasonografia (USG) jest podstawową metodą diagnostyki obrazowej jamy brzusznej. Obecnie badanie to jest w stanie zastąpić wiele procedur z zakresu klasycznej rentgenodiagnostyki, takich jak tomografia komputerowa, badania naczyniowe czy rezonans magnetyczny. Jest jedyną uznaną nieinwazyjną, czyli bezpieczną, techniką obrazowania. W ostatnich kilku latach nastąpił znaczący postęp w diagnostyce USG jamy brzusznej -postęp technologii, pojawienie się najnowszych aparatów USG o olbrzymiej rozdzielczości, o nowoczesnych wielofunkcyjnych głowicach i oprogramowaniu pozwalającym na odczytanie obrazu w trzech, a nawet czterech wymiarach. Badanie USG ma obecnie znaczenie nie tylko diagnostyczne. Ultrasonografia zabiegowa pozwala na przeprowadzenie bezoperacyjnego drenażu zbiorników płynowych, ropni, torbieli zarówno w wątrobie, trzustce, jak i w całej jamie brzusznej. Współcześnie ważną rolę w diagnostyce górnego odcinka przewodu pokarmowego oraz narządów miąższowych nadbrzusza odgrywa endosonografia (endoskopowa ultrasonografia -EUS). W dalszym ciągu zwraca się uwagę na wartość badania metodą biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC) przezskórnej i pod kontrolą EUS. Dopełnieniem diagnostyki obrazowej jest USG śródope-racyjna oraz laparoskopowa.
AbstractUltrasonography (US) is one of the basic methods in abdominal organ diagnosis. This method can replace a lot of classic radiological examinations such as computed tomography, radiological vessel imaging and even magnetic resonance imaging. It is the only widely accepted and safe imaging method. For the last few years we have observed advancement in US evaluation of the abdomen. Technological progress to high resolution units with multifunctional heads and software enables imaging in 3D or 4D. Nowadays US is not only a diagnostic method. We can also do a lot of procedures such as a minimally invasive approach to pseudocysts, cysts and abscesses in the pancreas and liver and the rest of the abdominal cavity. Endosonography (EUS) plays a great role in the evaluation of pathological changes in the upper gut and epigastric region. BACC under US or EUS control is still very valuable. And finally we can use intraoperative US via laparotomy or laparoscopy.