Lawrence’in 27 Maddeli̇k Raporu Bağlaminda Ortadoğu’da İngi̇li̇z Si̇yaseti̇ Üzeri̇ne Bi̇r Değerlendi̇rme

Abstract

Birleşik Krallık, 20. Yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti egemenliğinde bulunan Arap bölgelerinde yıkıcı faaliyetler yürütmüştür. Dağılma sürecinde olan Osmanlı Devleti'nin çok önem verdiği Hicaz bölgesi, İngilizler'in tertibiyle başlayan planlı bir Arap ayaklanması sonucu kaybedilmiştir. Osmanlı Devleti, ayaklanma faaliyetleri öncesinde gerekli aksiyonu gösteremediği gibi ayaklanmayı da bastıramamıştır.Bu çalışmada İngilizler'in Arap ayaklanmasını örgütlemek için ne gibi faaliyetler yürüttüğü, faaliyetlerinde hangi yöntemleri kullandıkları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, Lawrence'ın Arap Bulletin'de yayınlanan 20 Ağustos 1917 tarihli "Twenty-Seven Articles" makalesi irdelenmektedir. Lawrence'ın bir yönerge niteliğinde kaleme alıp, Arap ayaklanmasını örgütleyen ve bölgede çalışmalar yürüten askeri ve istihbarat uzmanlarına söz konusu yazıyla verdiği tavsiyeler derlenip yorumlanmıştır. Makalemizde, Arap ayaklanmasına zemin oluşturan bu faaliyetler, Arap Ulusçuluğu ve İngiliz Koloniciliği çerçevesinde değerlendirilmektedir.