Lawsonia Intracellularis as an Enteric Pathogen in Horses

Abstract

Proliferatif enteropati (PE) zorunlu hücre içi bakteri türü olan Lawsonia intracellularis tarafından oluşturulan özellikle 1 yaş altındaki taylarda şiddetli klinik bulgularla, 1 yaş üstü atlarda da genellikle asemptomatik olarak, nadiren de klinik bulgularla izleyebilen bir hastalıktır. Etken bulaşması semptomatik ve/veya asemptomatik taylardan ve erişkin atlardan fekal-oral yolla olabileceği gibi domuz, kedi, köpek, tavşan, keseli sıçangiller, kokarca, fare, çakal gibi evcil ve vahşi hayvanların da rezervuar görevi üstlenerek etkenin saçılmasında ve bulaştırılmasında rol oynayabilmektedir. Hastalıkta klinik bulgular olarak yüksek ateş, letarji, periferal ödem, ishal, kolik, kilo kaybı ve buna bağlı gelişme geriliği gibi bulgular görülmektedir. Teşhiste, klinik bulgularla birlikte hipoproteinemi, ultrason muayenesinde ince bağırsak duvarında kalınlaşma görülmesi, pozitif seroloji ve etkenin dışkıda moleküler yöntemlerle tespiti gibi yöntemler kullanılmaktadır. Antimikrobiyal tedavide genellikle makrolid grupları antibiyotikler olmak üzere bunların rifampin, kloramfenikol, oksitetrasiklin ve doksisilin kombinasyonları kullanılmaktadır. Hastalığın endemik görüldüğü tesislerde tayların klinik bulgular yönünden izlenmesi, belirli periyotlarda serum protein ve albümin seviyelerin ölçülmesi ve serolojik yoklamaların yapılması korunma ve kontrol önlemleri kapsamında önemlidir. Bu derleme makalesi ile L. intracellularis’in etiyolojik özellikleri ile etkenin neden olduğu hastalığın epidemiyolojisi, patogenezi, klinik bulguları, teşhiste kullanılan metotlar, tedavi yöntemleri ile korunma ve kontrol tedbirleri hakkında bilgi sunulması amaçlanmıştır.