Letoon Kutsal Kaya Basamaklı Sunu Alanı Işığında Letoon daki Tanrı ve Kültleri

Abstract

Öz: Batı Lykia Bölgesi'nin kutsal alanı olan Letoon'un tarihinin Prehistorik çağlara değin uzandığı arkeolojik verilere göre saptanmıştır. Letoon'un yazılı kaynaklar ışığında ise MÖ II. bine değin kutsallığı bilinmektedir. Letoon'un Lykia'nın kutsal alanı olarak seçilmesindeki en önemli neden Anadolu kültürlerinde kutsal sayılan kayalıklar ile doğal su kaynağının burada bulunmasıdır. Letoon'da açık hava kült alanı olduğu düşünülen alanın olduğu bölgede Lykia'nın en erken döneme tarihlenen heykeli ele geçmiştir. Bu heykel kutsal alanın dip tarihinden beri süre gelen Anadolu uygarlıklarıyla bağlantısını aydınlatacak bir veridir. Tiyatronun yaslandığı, Tümtüm Tepe'nin batı kayalık yamacı yerleşim tesislerinin bulunduğu düzlüğün doğu yanı bir sıra doğal bir set oluşturur. Letoon'da tiyatronun yaslandığı Tümtüm Tepe boyunca 4 kotta teras duvarları yamaç boyunca uzanmaktadır. Teras duvarı kazıları sırasında kaya basamaklı podyum şeklinde yükselen, üzerinde sunu çanakları bulunan çok büyük bir ana kaya kütlesi ortaya çıkarılmıştır. Kayalık alanda yarıklar, bu yarıklarla bağlantılı su döşemi, küçük bir mağara da yer almaktadır. Kaya basamaklı sunu alanının bulunduğu kayalığın bir kısmının taş ocağı olarak kullanıldığı görülmüştür. Kaya basamaklarının bulunduğu alandan kültle bağlantılı adak objeleri ve çeşitli hayvan kemikleri, domuz dişleri ele geçmiştir. Bu çalışmada kaya basamaklı sunu alanı, kazılarından ele geçen objelerle birlikte değerlendirilecektir. Letoon Kutsal Alanı'nın erken Anadolu kültürleri ile inanç birlikteliğine ve Letoon'daki tanrılarla birlikte kültlere değinilecektir.