StreSzczenIeSzczepionki przeciwko COVID-19 są bardzo skuteczne. Wyniki badań nad szczepionkami w warunkach in vitro potwierdzają, że mają one wszystkie oczekiwane działania. Wzbudzają zarówno odpowiedź limfocytów cytotoksycznych, jak i odpowiedź humoralną. Wyniki badań w warunkach rzeczywistych wskazują na szybko słabnącą ochronę przed transmisją i bardzo dobrą ochronę przed zgonem i hospitalizacją. Najsłabiej badane są różnice między ozdrowieńcami a zaszczepionymi pacjentami. Oznaczenie, jaki jest poziom skuteczności szczepień, nie byłoby możliwe bez badań diagnostycznych o bardzo dobrej czułości i swoistości diagnostycznej. Diagnostyka i wyniki badań epidemicznych wykazały, że mechanizmy szybkiego wprowadzenia szczepień zostały wykorzystane. Niemniej przygotowania przed kolejną pandemią powinny uwzględnić różne mankamenty ujawnione przez COVID-19. Powinno się przykładowo rozważyć przygotowanie uniwersalnych szczepionek koronawirusowych, które jeśli nawet będą cechować się 25-procentową skutecznością w ochronie grup ryzyka przed hospitalizacją i 50-procentową przed śmiercią, okażą się bardzo pomocne, zanim zostaną opracowane szczepionki celowane.
Słowa kluczoweCOVID-19, SARS-CoV-2, SPIKE, PCR, szczepionka.