ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH, MINERALNYCH I PROFIL KWASÓW TŁUSZCZOWYCH W MIĘSIE WYBRANYCH GATUNKÓW RYB W ZALEŻNOŚCI OD TERMINU ODŁOWUS t r e s z c z e n i e Badaniami objęto 4 gatunki ryb słodkowodnych: szczupak (Esox lucius L.), sandacz (Sander lucioperca L.), karp (Cyprinus carpio L.) i leszcz (Aramis brama L.), odławianych po 6 sztuk w odstępie miesięcz-nym, od września do listopada 2007 roku. Oceniono cechy morfometryczne ryb oraz zawartość składni-ków odżywczych, mineralnych i profil kwasów tłuszczowych w ich mięsie. Zawartość składników odżywczych w mięsie ryb zależna była od pory połowu -ich udział malał w kolejnych miesiącach. Najwięk-szy udział nasyconych kwasów tłuszczowych oznaczono w tłuszczu mięsa leszczy oraz szczupaków. Najmniej kwasów wielonienasyconych zawierało mięso karpi, najwięcej natomiast szczupaków i sandaczy. Również najbardziej korzystnym, z punktu widzenia żywieniowego, stosunkiem kwasów tłuszczo-wych z rodziny n-3 do n-6 charakteryzowało się mięso szczupaków i sandaczy. Największy udział kwasu EPA stwierdzono w lipidach leszczy i szczupaków, zaś najwięcej DHA zawierał tłuszcz szczupaków i sandaczy. Zawartość metali ciężkich była mniejsza od dopuszczonych norm prawnych, przy czym nie stwierdzono istotnych różnic determinowanych okresem odłowu ryb.Słowa kluczowe: ryby, składniki odżywcze, kwasy tłuszczowe, metale ciężkie
WprowadzenieRyby mogą stanowić doskonałe źródło pełnowartościowego białka, witamin i składników mineralnych (wapń, fosfor, jod, selen, fluor i mangan), a przede wszystkim wielonienasyconych kwasów tłuszczowych n-3 [5,7,8,11]. Roczne spożycie ryb w Polsce jest niewielkie i wynosi 6,7 kg na 1 mieszkańca (w tym 0,5 kg słodkowod-nych) [5], podczas gdy w innych krajach Unii Europejskiej wynosi 26 kg. Zawartość składników odżywczych w rybach zależy od wielu czynników, takich jak: gatunek, wiek czy stan fizjologiczny, ale także warunków panujących w środowisku bytowania:Prof. dr hab. E.R. Grela, prof. dr hab. R. Pisarski, mgr inż. E. Kowalczuk-Vasilev, mgr inż. A. Rudnicka,