Limity ustawowe a zróżnicowanie kosztów kredytu

Abstract

W związku z rosnącym zadłużeniem społeczeństwa coraz ważniejsze staje się kształtowanie kompetencji konsumentów w zakresie podejmowania decyzji kredytowych. Interesy konsumentów chroni się w ramach różnych celów szczególnych. Należą do nich m.in. ochrona przed ponoszeniem nadmiernych opłat oraz przed ryzkiem utraty zdolności spłaty kredytu. Interwencje regulatora w postaci limitów na odsetkowe i pozaodsetkowe koszty kredytu służą realizacji pierwszego z wymienionych celów. Studia literatury przedmiotu oraz wnioski z przeprowadzonej analizy ofert na kredyt gotówkowy największych banków w Polsce wskazują na zróżnicowane znaczenie regulacji w zakresie ograniczania kosztów kredytu. Stopy oprocentowania kredytu gotówkowego, stosowane przez znaczną liczbę banków objętych badaniem, okazały się zbliżone do maksymalnego poziomu ustawowego, co może oznaczać, iż regulacje stanowią faktyczną barierę chroniącą konsumentów przed ponoszeniem nadmiernych kosztów. Natomiast w odniesieniu do pozaodsetkowych koszów kredytu wysokość opłat okazała się odległa od limitów ustawowych, co oznacza brak faktycznego znaczenia ograniczeń w tym segmencie rynku kredytowo-pożyczkowego. Ponadto, stopień zróżnicowania całkowitych kosztów kredytu w analizowanych ofertach kredytu gotówkowego okazał się wysoki. Oznacza to, że istniejący stan rynku nie chroni konsumentów przed ryzkiem „przepłacenia” za kredyt i nie zwalnia ich z konieczności analizy ofert.