Liseli Ergenlerde Okula Aidiyet Duygusu: Umutsuzluk ve Yalnızlık ile İlişkileri

Abstract

Bu araştırma, Türkiye'deki bir kamu lisesinde bulunan ergenlerin umutsuzluk ve yalnızlık seviyelerinin okula aidiyet duygularını yordamakta mıdır sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmanın örneklemini lisedeki 9 ve 10. sınıflardaki 189 ergen oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak; Okula Aidiyet Duygusu Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği ve UCLA Yalnızlık Ölçeği-Ergenler için Kısa Formu kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimleyici istatistikler, Pearson korelasyon analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmanın en önemli bulgusu liseli ergenlerin umutsuzluk ve yalnızlıklarının okula aidiyet duygusunu anlamlı düzeyde yordamakta olduğudur. Umutsuzluk ve yalnızlık okula aidiyet duygusundaki toplam varyansın % 27'sini açıklamaktadır. Bir diğer bulgu ise okula aidiyet duygusunun umutsuzluk ve yalnızlık ile negatif yönde ilişkili olduğudur.

Future Expectations and Self-Efficacy of High School Students as a Predictor of Sense of School Belonging

“…Birey psikososyal bir varlık olup, toplumsal ya da sosyal bir bütünün parçası olma yani "birliktelik" ihtiyacı içindedir (Altınsoy ve Karakaya Özyer, 2018). Bu ihtiyaç, ait olma duygusundan kaynaklanmaktadır.…”

“…Kendilerini okula ait hisseden öğrenciler, okulun gelecekleri için önemini fark etmekte ve okulu saygın bir kurum olarak kabul etmektedir (DeWitt, 1995). Dolayısıyla bu durum öğrencilerin akademik başarılarının artmasını (Babakhani, 2014;Özgök ve Sarı, 2016;Uwah, McMahon ve Furlow, 2008) ve geleceğe yönelik olumlu duygu ve düşüncelere sahip olmalarını desteklemektedir (Altınsoy ve Karakaya Özyer, 2018). Okula adiyet duygusu düşük olan öğrencilerin ise suç işleme olasılıkları artabilmektedir (Yıldız ve Kutlu, 2015).…”

“…İlgili alan yazın incelendiğinde okula aidiyet duygusunu (Altınsoy ve Karakaya Özyer, 2018;Babakhani, 2014;Özgök ve Sarı, 2016;Uwah vd., 2008;Yıldız ve Kutlu, 2015), gelecek beklentisini ya da umudu (Cunningham, Michael, Corprew, Charles Becker ve Jonathan, 2009;Dubow vd., 2001;Hudley, Daoud, Polanco, Wright Castro ve Hershberg, 2003;Yavuzer , Demir, Meşeci ve Serteli, 2005) ve özyeterliği (Arslanbuğa, 2017;Aydoğan ve Özbay, 2012;İsrael, 2007;Mengi, 2011) inceleyen araştırmalara rastlanmaktadır. Aynı zamanda okula aidiyet duygusu ile arkadaşlara bağlılık düzeyi (Özgök ve Sarı, 2016), yalnızlık ve umutsuzluk (Altınsoy ve Karakaya Özyer, 2018), akademik başarı (Adelabu, 2007), sosyal kaygı ve depresiflik duyguları (Yıldız ve Kutlu, 2015) gibi farklı değişkenler arasındaki ilişkiyi veya etkiyi araştıran çalışmalar da mevcuttur. Literatürde okula aidiyet ve özyeterlik (Mengi, 2011;Şahan ve Duy, 2017;Trujillo ve Tanner, 2014) ya da okula aidiyet ve gelecek beklentisi (Goodenow, 1993;Israelashvili, 1997) arasındaki ilişkiler de incelenmiştir.…”

“…Çünkü bağlanma, onaylanma ve ait olduğunu hissetme ergenlik döneminin en önemli ihtiyaçlarından biri olup, okula aidiyet duygusu diğer yaş dönemlerine göre ergenlik döneminde daha önemlidir (Özgök ve Sarı, 2016). Ayrıca aidiyet duygusu ergenlerin duygu dünyalarında çok önemli bir yere sahiptir (Altınsoy ve Karakaya Özyer, 2018). Ergenlerin bu dönemde aldıkları kararlar ya da gerçekleştirdikleri eylemleri tüm yaşamlarını etkileyebilmektedir (Gutman ve Midgley, 2000).…”

“…Buna göre öğrencilerin okula aidiyet duyguları ile gelecek beklentilerinin orta puanın üzerinde, özyeterliklerinin ise orta puanın altında olduğu ifade edilebilir. Öğrencilerin okula aidiyet duygularını ölçeğin orta noktasının üzerinde bulan birçok çalışma literatürde mevcuttur (Altınsoy ve Karakaya Özyer, 2018;Goodenow, 1992;Özgök ve Sarı, 2016;Yıldız, 2015). Bu bulgu öğrencilerin okulla ilgili olumlu tutum ve davranışlara sahip oldukları, kendilerini okulda güvende hissettikleri ve okulla ilgili deneyimlerinin olumlu olduğu şeklinde yorumlanabilir.…”