Li̇vane Kazasi İle İlgi̇li̇ Hukukî Talep Ve Davalar (1800-1861)

Abstract

19. yüzyılda Livane kazasının bir kısmı Erzurum eyaletine diğer bir kısmı ise Trabzon eyaletine bağlıdır. Çalışmada 19. yüzyılın başından Padişah Abdülmecit’in tahttan ayrılmasına kadarki dönemde Livane kazası ile ilgili idari değişikliğe dair talepler ele alınmıştır. Ayrıca bu dönemde eşkıyalık olaylarına dair talep ve davalar da incelenmiştir. Osmanlı Devleti’nin genel olarak bütün topraklarında görülen eşkıyalık hareketleri 19. yüzyılda Livane kazasında da görülmüştür. Livane idarecileri eşkıyalarla birlikte hareket edip devlete baş kaldırmışlar bu durum bölgeye asker sevkine sebebiyet vermiştir. Döneme dair belgeler incelendiğinde eşkıyalık hareketlerine dair kadın kaçırma olayı yaşandığı gibi Livane kazası halkından bazılarının katilleri korumak için yerel yönetimlere karşı başkaldırarak eşkıyalarla birlikte hareket ettikleri de görülmüştür. Söz konusu durum da bölgeye asker sevkini gerektirmiştir. Diğer taraftan Livane kazasında halk vergilerinin ödenmesinde muhalefet etmişlerdir. Adı geçen halk aralarında cemiyet kurarak yerel yönetime karşı baş kaldırmıştır. Ayrıca çalışmada Livane kazası ile ilgili ekonomik talep ve davalar da ele alınmıştır. Halkın devletten vergilerin düşürülmesine dair talepleri olmuştur. Gerek Müslüman gerekse de gayrimüslim halkın çalışılan dönemde İstanbul’a bildirerek devletten yardım istedikleri diğer hususlar fazladan vergi toplanılması, mübayaa usulüyle vergilerin toplanması ve mültezimlerin vergi toplarken keyfi uygulamaları olmuştur. Devlet bu şikayetler üzerine yerel idarecilere yazılar göndererek gereğinin yapılmasını istemiştir. Bununla birlikte halkın bir takım eşkıyanın çevresinde birleşerek vergilerini ödememek için direnişe girdiği de görülmektedir. Söz konusu durum da bölgeleye asker sevkini gerektirmiştir. Çalışılan dönemde Livane’deki mimari yapıların tamirine dair talep ve davalar da ele alınmıştır. Livane’de bulunan Çoruh nehrindeki köprünün tamirini isteyen halk daha önce bu konuya dair padişah emri olmasına rağmen köprünün tamir edilmediğinden şikâyet etmiştir. Halkın talep ettiği diğer hususlar ise kazaya cami, medrese, tekke gibi yapılar inşa edilmesi konusunda olmuştur. Devlet söz konusu binaların inşa edilmesi için yerel idarecilerle irtibata girmiştir.