Local Literacy Characteristics of Social Studies Teachers: The Example of Izmir Province

Abstract

Sosyal bilgiler dersi etkin vatandaş olma yolunda öğrencilerin topluma ve çevreye karşı görev ve sorumluluklarını öğrenmesi, temel bilgi, beceri ve davranışları kazanması açısından en uygun derslerden biridir. Bu bağlamda öğrencilerin çevrelerini ekonomik, toplumsal, kültürel, tarihi vb. unsurlarıyla tanımaları ve tanıtmaları önemli bir yeterlilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu açılardan donanımlı bireyler literatürde “yerel okuryazar” birey olarak adlandırılmaktadır. Öğrencilere yerel okuryazarlık becerilerinin kazandırılması ise yerel okuryazar öğretmenler tarafından eğitilmeleriyle mümkün olabilir. Çünkü öğretmenlerin bu anlamdaki nitelikleri kendilerinden yetiştirmeleri beklenen öğrenci profilini etkilemektedir. Bu nedenle sosyal bilgiler öğretmenlerinin yerel okuryazarlık özelliklerinin ortaya konması önem arz etmekte, araştırma bu amaca hizmet etmektedir. Araştırmanın çalışma grubunu İzmir ilinde görev yapan 30 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Nitel yaklaşımla gerçekleştirilen çalışmanın araştırma deseni durum çalışmasıdır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde görüşme yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak sosyal bilgiler öğretmenlerinin yerel okuryazarlık özelliklerinin ortaya konulmasına yönelik bir yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde ise betimsel analiz yöntemine başvurulmuştur. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmenlerinin yerel okuryazarlık becerilerinin bilişsel, duyuşsal ve faaliyet boyutlarında geliştirilmeye açık özellikte olduğu tespit edilmiş, bu doğrultuda öneriler sunulmuştur.