<i>Homo sustinens</i> and <i>homo ecologicus</i> models in contemporary concept of public health

Abstract

Podmiotem sprawczym decydującym o stanie środowiska przyrodniczego, a także sytuacji zdrowotnej, jest człowiek. Jego aktywność przyczynia się do wieloaspektowych przekształceń środowiska przyrodniczego, prowadząc niekiedy do powstania konfliktu na linii człowiek-środowisko. Skuteczne oddziaływanie na zdrowie wymaga nie tylko podnoszenia poziomu wiedzy zdrowotnej jednostek oraz kształtowania ich umiejętności życiowych służących zdrowiu, ale także podejmowania działań sprzyjających środowisku zewnętrznemu, które istotnie determinuje stan zdrowia człowieka. Jak wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia, środowisko zewnętrzne jest jednym z głównych determinantów zdrowia. Szacuje się, że odpowiada za ok. 12-18% wszystkich zgonów w Europejskim Regionie WHO. Utrzymanie wysokiego poziomu jakości środowiska jest kluczową aktywnością społeczną, służącą poprawie zdrowia i jakości życia ludzi, przy czym można ją realizować poprzez wsparcie działań środowiskowych. Dlatego istotną rolę odgrywać powinno nowe podejście do zdrowia publicznego, zwane modelem ekologicznego zdrowia publicznego. Ważnym aspektem ekologicznego zdrowia publicznego jest także kwestia rozwoju świadomości ekologicznej społeczeństwa. Ochrona środowiska jest równoznaczna z dbałością o stan zdrowia ludzi. Głównym celem pracy było poznanie współczesnej strategii politycznej w zakresie zdrowia i środowiska, a także określenie na podstawie wyników badań innych autorów, czy w rozwiniętym cywilizacyjnie społeczeństwie XXI wieku dostrzec można modele człowieka homo sustinens oraz homo ecologicus. W celu skutecznej realizacji międzynarodowych strategii w zakresie zdrowia i środowiska niezbędne jest działanie specjalistów w zakresie zdrowia publicznego służące promocji wiedzy oraz wykształceniu umiejętności, które są jednocześnie prozdrowotne i proekologiczne.